ایران بین دو مدل افغانستان و ترکیه

عباس جوادی — هفته گذشته 350 نفر از اعضای «شورای علمای افغانستان» بعد از جلسه ای در کابل خواستار «اجرای حدود و قوانین شرعی» در افغانستان شدند. بنظر آنها، بخاطر افزایش بی امنیتی و فساد در کشور «بهترین راه تامین امنیت» اجرای قوانین سخت شریعت از جمله قطع دست متهمین به دزدی و یا سنگسار متهمین به زناست. این در شرایطی است که حکومت حامد کرزای با کمک مالی و نظامی و انسانی خارجی میخواهد با دفع خطر شورشیان طالبان و دیگر بنیادگرایان اسلامگرا صلح و امنیت را در کشور برقرار کند.

اما طالبان و هم پیمانان آنها که با وجود حکومت کابل و نیروهای خارجی عرصه را بر مردم عادی تنگ کرده اند در هرجائی که میتوانند مشغول کشتار و اجرای «قانون شریعت» خودشان هستند. چند روز پیش در دهکده ای در ولایت قندوز که تحت کنترل طالبان است، زوجی به اتهام زنا سنگسار شد.  میتوان تصور کرد که اگر جامعه بین المللی، افغانستان و مردم آنرا ترک کرده، کاملا به حال خود بگذارد (که احتمالا این کار را هم خواهد کرد) چه بر سر مردم افغانستان خواهد آمد که بعد از اینهمه جنگ و کشتار و حکمرانی عهد حجر طالبان، آرزومند و شایسته یک زندگی آرام در امنیت،، صلح و آزادی نسبی است. این، وضع همسایه شرقی ماست.

حالا هم نگاهی به مطلبی بیاندازیم که یک توریست خارجی به تازگی از استانبول نوشته، آنهم در ماه روزه و رمضان، آنهم در شرایطی که بعضی ها چه در خود ترکیه و چه بیرون از آن، نگران اند که دولت رجب طیب اردوغان و حزب اسلام گرای او که نزدیک به هشت سال است تنها حزب حاکم ترکیه است «نقشه پنهانی» برای اسلامی کردن ترکیه و اجرای قوانین شریعت دارد. توریست خارجی مینویسد (خلاصه): «بیش از 90 در صد مردم استانبول مسلمانند. خیلی ها روزه دارند و رستورانها مثل روزهای قبل از رمضان پر نیست. مساجد پر از مردمی است که برای نماز میایند. اما همه روزه نمیگیرند و یا نماز نمیخوانند. رستورانها تمام روز باز است. کوچه، صحنه همزیستی خانم های با حجاب و بدون پوشش اسلامی است. در یک قهوه خانه به گارسون قلیان تعارف کردم. تشکر کرد و گفت روزه است و باید تا افطار صبر کند. خرید برای افطار دکان ها را پر میکند. بعضی ها برای افطار به خانه میشتابند و دیگران با چیز مختصری در بیرون افطار میکنند و بعد به خانه میروند. بعد از افطار شهر زنده تر و شاداب تر است. تئاتر های خیابانی، خیمه شب بازی، کنسرت های عمومی و رقص های محلی تصویر شهر را رنگین تر میکند.» اینهم از همسایه غربی ما

نمونه اول، افغانستان (نه حکومتش که میخواهد با کمک خارجی از شر طالبان و تروریست ها خلاص شود، بلکه افغانستانی که طالبان میخواهند دوباره ایجاد کنند، همانطوریکه قبلا ایجاد کرده بودند) مثال های دیگری هم هست از قبیل عربستان سعودی و سودان که قوانین شرعی را(حد اقل آنچه را که آنها از شریعت درک کرده اند)  پایه حکومتداری، روابط اجتماعی و قانونگزاری در امور مختلف از قبیل وراثت و محاکم و جزا قرار داده اند

مدل دوم، ترکیه،  مانند مالزی و لبنان در برگیرنده آن دسته از کشور های مسلمان است که میخواهند با وجود احترام به دین و شریعت، حکومتداری و روابط اجتماعی و یا حقوق و تکالیف شهروندان را نه بر پایه احکام و اصول الهی و شرعی، به تفسیر حکام، بلکه مبتنی بر اراده و انتخاب آزاد و قابل اصلاح و تغییر خود شهروندان معین کنند

به این کشور ها نگاهی بکنید. پیشرفت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آنها هم متناسب با جایگاه هر کدام در این طبفه بندی است

میان این د و مدل، ایران در کجاست — ویا: بهتر میبود کجا قرار میگرفت؟



دسته‌ها:رنگارنگ