عباس جوادی – 100 درصد آراء در انتخابات پارلمانی ترکیه شمرده شده، وضع چهار حزب بزرگ کشور از این قرار است:

آ.ک.پ. (حزب حاکم محافظه کار، متمایل به اسلام معتدل) 50 درصد

ج.ح.پ. (سوسیال دمکرات) 26 در صد

م.ح.پ. (ناسیونالیست) 13 درصد

ب.د.پ. (کرد ها) 6 در صد

تحلیل کاملا شخصی من از نتایج انتخابات اینست:

نتیجه ها:

یکم. آ.ک.پ. برای بار سوم، پشت سرهم و با اکثریت بزرگ و بدون احتیاج به شریک و ائتلاف حد اقل چهار سال دیگر بر ترکیه حکومت خواهد کرد. آراء حزب حتی نسبت به چهار سال پیش بیشتر شده. بخاطر سیستم انتخاباتی و با توجه به به مناطق انتخاباتی، درصد کل آرائ آ.ک.پ. نسبت به قبل 4-5 در صد بیشتر، اما تعداد نمایندگانش کمی کمتر است.

دوم. دو حزب دیگر هم آرائشان را افزایش داده اند:

ج.ح.پ. تحت رهبری کمال قیلیچدار اوغلو نتوانست حمله موفقیت آمیز بزرگی انجام دهد اما در مقایسه با انتخابات پیش آرائش را نسبتا افزایش داد.

م.ح.پ. با وجود ماجرای «سکس ویدئو» آرائ خود را با وجود کمتر شدن نسبی آرائ، در مجموع حفظ کرد.

ب.د.پ. افزایش آراء داشت. تعداد نمایندگان این بلوک از 26 نفر در مجلس قبلی به 36 نفر افزایش یافت.

دو برنده مهم این انتخابات حزب حاکم آ.ک.پ و بلوک کرد ها از حزب ب.د.پ.  بودند.

سوم. هر چهار حزب مثل سابق در پارلمان خواهند بود اما تعداد نماینگانشان بطور نسبی و جزئی با گذشته فرق خواهد کرد.

کم یا زیاد، هر چهار حزب آرائشان را افزایش دادند. پس چه کسی باخت؟ احزاب کوچک هم در راست و هم در چپ و هم در میانه.

این را چطور باید تحلیل کرد؟

بنظر من:

یکم. در جامعه ترکیه دو بلوک بزرگ هستند: راست: آ.ک.پ. و م.ح.پ و در چپ: ج.ح.پ. و ب.د.پ. مقام و نفوذ قبلی احزاب میانه تر و معتدل  تر در جامعه ضعیف تر شده است. لحن تند احزاب مخالف نسبت به همدیگر مردم را از رای دادن به آنها وا نداشته. آنها ظاهرا در درجه اول به پیشرفت اقتصادی و اجتماعی ترکیه رای داده اند.

دوم. جامعه و احزاب سیاسی نسبت به گذشته قطبی تر و  به رویاروئی متمایل تر شده است. این بدان معناست که آ.ک.پ. از یک طرف به سیاست های اقتصادی و اصلاحات ادامه خواهد داد و از طرف دیگر کلیت دستگاه دولتی ترکیه را بیشتر از پیش تحت کنترل خود در خواهد آورد. یعنی  پیشرفت و اصلاحات ادامه خواهد یافت. اما رویاروئی اجتماعی کمتر نخواهد شد. از سوی دیگرعلی الاصول انتظار چندانی نمیتوان داشت که «مسئله کردها» باین سادگی و زودی حل شود.

سوم. آ.ک.پ. به راحتی چهار سال دیگر به تنهائی حکومت خواهد کرد اما آرائش برای تغییر قانون اساسی و گذار به نظام ریاست جمهوری (که آ.ک.پ. و نخست وزیر اردوغان در نظر دارد) بدون میارزه و تاکتیک و فراز و نشیب ممکن نخواهد بود. فقط اگر آ.ک.پ. و اردوغان به این پیروزی بسنده نکنند و بطور فعال همه امکانات را برای تغییر قانون اساسی و گذر به نظام ریاست مهوری بکار برند (که این احتمال قوی است) ممکن است بین آنها و مثلا حزب کردها یعنی ب.د.پ. و نمایندگان احزاب دیگر توافقاتی صورت گیرد که در نهایت میتواند به تامین خواستهای کرد ها از طرفی و التیام نسبی رویاروئی سیاسی بین احزاب منجر شود. این را باید آینده یکی دو سال بعد نشان دهد.

دسته‌ها:رنگارنگ