«دولت داری ملی» جمهوری آذربایجان یا «آذربایجان قفقاز» بسیار جوان است، تاریخی طولانی ندارد و هنوز به آن صورت منسجم نشده است. اما در چند سال گذشته نشانه هایی دیده میشود که از روند انسجام نسبی دولتداری ملی در این… به خواندن ادامه دهید ›
تاریخ
امپراتوری هخامنشی عبارت از بیست استان
امپراتوری آشور همه مردمان و اقوام زیردست حود را تحت یک حاکمیت مطلقا مرکزی قرار داده و حتی بعضی از آنان را به سرزمین های دیگر کوچانیده بود. بر خلاف آشور، جانشینان مادی و هخامنشی آنان در امپراتوری ایران نه… به خواندن ادامه دهید ›
از کورش تا اسکندر
وقتی از دوران باستان سخن میرود، در درجه نخست سومر، مصر، آشور، بابل یا عیلام به ذهن ما می آید. اینها تمدن های نخستینی بودند که غالبا در منطقه «بین النهرین» (به فارسی: میانرودان، یعنی بین دو رود دجله و… به خواندن ادامه دهید ›
مادام دیولافوا در آذربایجان سال 1881
اخیرا هر وقت فرصتی پیدا کنم، برای «فراغ خاطر» به سراغ مجله های جلد شده «سیاحت دور دنیا» (به فرانسه، چاپ پاریس، سال های 1880) می روم. در نوشته قبل (در این لینک) شرح سفر خانم ژان دیولافوا را که… به خواندن ادامه دهید ›
چند درس از جنگ چالدران
وقتی در تابستان سال ۹۲۰ هجری (۱۵۱۴ میلادی) ۴۰ هزار نفر از قزل باشان لشکر ایران به رهبری شاه اسماعیل اول صفوی در دشت چالدران (چالدیران) واقع در شمال استان آذربایجان غربی با ۱۰۰ هزار نفر از سربازان عثمانی به… به خواندن ادامه دهید ›
شهر دربند در تاریخ
شهر قدیمی دربند و استحکامات و دژ اطراف آن از طرف یونسکو بعنوان بخشی از «میراث تاریخی بشریت» اعلام شده است. از هزاره نخست پیش از میلاد به بعد «دژ دربند» نقشی بزگ و استراتژیک در کنترل مرز بین شمال… به خواندن ادامه دهید ›
امپراتوری ایران و چند سوال
عباس جوادی (2005) – حداقل در همین منطقه خودمان چند امپراتوری داشتیم؟ هخامنشی، ساسانی، بیزانس، امویان، عباسیان، صفویه، عثمانی، روسیه… آیا در دوره نادرشاه، و قاجاریه هم ایران «امپراتوری» بود؟ کتاب های تاریخ را که بخوانیم معمولا تا زمان پهلوی… به خواندن ادامه دهید ›
ریشه یابی نام «آذربایجان»
در این نوشته می خواهیم نشان دهیم که ریشه ی جاینام «آذربایجان» از کجا می آید، از نگاه تاریخی کهن ترین نشانه های کاربرد این نام کجا، به چه زبان و در کدام دوره ها هستند، و در طول تاریخ،… به خواندن ادامه دهید ›
دوره های تاریخ
بسیاری از مورخین شرقی و از جمله ایرانی، ترکی و عربی میگویند تقسیم بندی غربی مراحل تاریخی از قبیل دوره باستان، قرون وسطا یا سده های میانه و معاصر که طبق تاریخ اروپا تعریف شده است، مناسب با تاریخ و… به خواندن ادامه دهید ›
«تذکره الملوک» اثری بی مانند از 300 سال پیش
یادداشت امسال هرگز این قدر خوشحال نشده بودم که از یافتن و مطالعه «تذکره الملوک»، اثر میرزا سمیعا که مشتمل برساختار و تشکیلات ادارى دوره صفویه به همراه طبقات و مشاغل و مناصب آن زمان و حاوى اطلاعاتى درباره حکام… به خواندن ادامه دهید ›
مادام دیولافوا در آذربایجان سال 1881
اخیرا هر وقت فرصتی پیدا کنم، برای «فراغ خاطر» به سراغ مجله های جلد شده «سیاحت دور دنیا» (به فرانسه، چاپ پاریس، سال های 1880) می روم. در نوشته قبل شرح سفر خانم ژان دیولافوا را که همراه با همسرش… به خواندن ادامه دهید ›
نخیر، این، طاهره قره العین نیست
بسیاری از کسانی که تا حدی با دنیای کتاب و مجلات آشنایی دارند، فکر می کنند که عکس بالا متعلق به فاطمه برغانی قزوینی معروف به طاهره قره العین (احتمالا 1230-1268 قمری) شاعر، خطیب، عارف و شورشگر مذهبی و اجتماعی… به خواندن ادامه دهید ›
ایرانشناسی و زبانشناسی تاریخی در ایران
متنی که می خوانید، مصاحبه کتبی با یکی از نشریه های داخل ایران (نامش محفوظ) است که هنوز به چاپ نرسیده است. برای آغازبحث، ایرانشناسی را در چه مقولاتی تقسیم بندی می کنید و با توجه به این مقولات، ایران… به خواندن ادامه دهید ›
ترک ها چگونه مسلمان شدند؟
دشت های شمال – استپ های اوراسیا درآمد ترکها چگونه مسلمان شدند؟ این پرسش که در ظاهر کوتاه و آسان می نماید، به پاسخی مفصل تر نیاز دارد. در این رهگذر لازم خواهد بود اشاره ای به ابتدای پیدایش… به خواندن ادامه دهید ›
نادرشاه افشار و زبان ترکی
سنگ نبشته کلات نادری به دو زبان فارسی و ترکی نادرشاه از طایفه قرخلوی قبیله ترک زبان افشار بود. بدنبال زوال سلسله صفویان که نادر یکی از فرماندهان برجسته آن بود، او خود مسئولیت پادشاهی کشور را بدست گرفت و… به خواندن ادامه دهید ›
سلجوقیان: دولتی ترکی و ایرانی
عباس جوادی – پروفسور خلیل اینالجیک (اینالجیق)، برجسته ترین تاریخ شناس ترکیه میگوید « بعد از استیلای ایران توسط سلجوقیان، بوروکراسی ایرانی بود، سرباز و ارتش ترک بود. یعنی بعد از سال 1040 ایرانی ها اداره سیاسی و نظامی را از… به خواندن ادامه دهید ›
استرابو در باره آذربایجان
از کتاب «جغرافیا» اثر مورخ معروف یونانی استرابو (متولد سال 63 قبل از میلاد) در باره آذربایجان (ماد آتروپاتن)، مرزها، مردم ، حکمرانان آن و دریای ارومیه و آب آن: «ماد به دو بخش تقسیم میشود که یکی از آنها… به خواندن ادامه دهید ›
کوچ های ارامنه در زمان صفویه و قاجار
عباس جوادی – موضوع بر سر نقل مکان و کوچ های ارامنه از زمان شاه عباس کبیر به بعد و علی الخصوص تا حدودا دوران جنگ های ایران و روس در نیمه اول قرن نوزدهم م (۱۸۰۰-۱۸۳۰) است که به ترکیب… به خواندن ادامه دهید ›
ایران و توران
«توران» به کجا گفته میشود؟ در زبان فارسی معاصرمعروف ترین و جدید ترین اثری که از سرزمینی بنام «توران» نام میبرد، شعر معروف سیاوش کسرائی با عنوان «آرش کمانگیر» است، جائی که میگوید آرش برای تعیین مرز ایران و توران… به خواندن ادامه دهید ›
کشمکش بر سر شهر دربند
عباس جوادی – قرار بود شهرداری شهر دربند در «جمهوری داغستان» روسیه در سپتامبر امسال 2000 سالگی این شهر باستانی ساحل دریای خزر را جشن بگیرد اما ظاهرا این برنامه با بن بست روبرو شده است. یک اختلاف گروهی که… به خواندن ادامه دهید ›
محاکمه افشین
عباس جوادی – یک محاکمه که 200 سال بعد از فتح کامل ایران ساسانی از سوی اعراب در دربار خلیفه عباسی ابواسحاق معتصم بالله در بغداد صورت گرفت، احتمالا برای ایرانیها از هر کس دیگر اهمیت بیشتری دارد. بهنظر بسیاریها… به خواندن ادامه دهید ›
سده های میانه در ایران و منطقه
اوج محدودهٔ فرمانروایی ترکهای سلجوقی عباس جوادی – تعبیر «قرون وُسطی» (سدههای میانه) چیزی نسبی و قراردادی است. این تعبیر در تاریخ شناسی ابتدا در غرب بکار رفته است. در تاریخ شناسی غرب عموماً «قرون وسطا» با حاکمیت کنستانتین بزرگ… به خواندن ادامه دهید ›
ارامنه، ترک ها و خصومتی صد ساله
While only a few extreme nationalists dispute the mass killings of Armenians, some liberals have recognized it as a ‹genocide.› Most Turkish intellectuals, political analysts, and historians believe that local Armenians, with the help of Russia, were trying to create… به خواندن ادامه دهید ›