زبان آذربایجان در گذر زمان عباس جوادی یادداشت آنچه که میخوانید پاسخ‌های دکتر عباس جوادی به کم و بیش صد پرسش در باره زبان آذربایجان در بستر تاریخ و فرهنگ ایران و منطقه است. پرسش‌ها را «حمید آستانه» طرح… به خواندن ادامه دهید ›
پیشگفتار عباس جوادی – اولین تمدن ها، اولین شهرنشینی ها، اولین تجربه سکونت و کشاورزی و اولین خط و نوشتار در مصر و ميانرودان و یا بین النهرین بوده است. این تمدن ها که تقریبا ۷۵۰۰ تا ۶۰۰۰ سال پیش… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – آیا تاسیس حکومت فرقه دمکرات در ۲۱ آذر ۱۳۲۴ چیزی «خودجوش» و نتیجه «خواست» و «مبارزه» مردم آذربایجان بود و یا اینکه این حکومت توسط شوروی طرح ریزی و سازماندهی شد و با تکیه بر ارتش شوروی که… به خواندن ادامه دهید ›
پرسشی از روی کنجکاوی عباس جوادی – همان طور که بسیاری از زبان های باستانی مرده و جای خود را به زبان های دیگر داده اند، روزی هم خواهد رسید که بسیاری از زبان های زنده کنونی از بین رفته… به خواندن ادامه دهید ›
بوی جوی موليان آيد همی / ياد يار مهربان‌آيد همی ريگ آموی و درشتی های آن/ زير پايم پرنيان‌آيد همی آب جيحون با همه پهناوری/ خنك مارا تا ميان آيد همی ای بخارا، شاد باش ودير زی/ شاه سويت ميهمان… به خواندن ادامه دهید ›
از«مقدمه شاهنامه ابومنصوری» (۳۴۶ هجری، ۹۵۷ م.، دوره سامانیان) – توضیحات داخل کمانک و یا پرانتز از «چشم انداز» است. «.. اكنون یاد كنیم از كار شاهان و داستان ایشان از آغاز كار، آغاز داستان، هر كجا آرامگاه مردمان بود… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – در حماسه کوتاه «یادگار زریران» که متن پارسی میانه آن در دسترس است، طبق شمارش من، هفده بار نام «ایران» و چهار بار نام «ایرانشهر» ذکر شده است. در این موارد، نام «ایران»، هم به معنای سرزمین… به خواندن ادامه دهید ›
ایران باستان، ایران ۲۶۰۰ سال پیش، ایران ماد و هخامنشی و اشکانی و ساسانی نه تنها از نگاه زبان، بلکه از نظر قومیت و تبار نیز بیشتر از امروز ایرانی، یعنی هند و اروپایی، یعنی هند وایرانی، یعنی آریایی بود،… به خواندن ادامه دهید ›
یک ماه پس از سقوط حکومت فرقه دمکرات آذربایجان و حزب دمکرات کردستان، سرهنگ جی. دی. پایباس، وابسته نظامی بریتانیا در سفارت این کشور در تهران، به اکثر نقاط آذربایجان اعزام میشود تا از وضع مردم وتبعات سقوط نیرو‌های «دمکرات»… به خواندن ادامه دهید ›
قومی متفکرند اندر ره دین قومی به گمان فتاده در راه یقین ترسم روزی بانگ برآید ز کمین کای بی خبران، راه نه آن است و نه این عمر خیام نیشابوری عباس جوادی – «قوم» یعنی چه؟ در ابتدا، برای نمونه،… به خواندن ادامه دهید ›
دین و مذهب عباس جوادی – عامل دین و مذهب نقش به سزایی در شکل گیری گروه های قومی و بخصوص گروه های قومی پیشا مدرن داشته است. اصولا اقوام و قبایل بدوی و کوچنده صاحب دین سازمان یافته ای… به خواندن ادامه دهید ›
در آستانه نوروز سال 1394، یک هفته مانده به نوروز، از استان «اوش» قرقیزستان که در همسایگی اوزبکستان است خبر آمد که جوانان یک روستای ناحیه «آراوان» که برای برگزاری مراسم نوروز آمادگی می دیدند و از جمله سمنو تهیه… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – ترک‌ها چگونه مسلمان شدند؟ دانستن پاسخی درست ودقیق به این پرسش از بسیاری جهات مهم است و به ما در درک روند اجتماعی، قومی و مذهبی ایران و کشور‌های کنونی منطقه کمک میکند. ۱۴۰۰ سال پیش، هنگام… به خواندن ادامه دهید ›
درآمد سیاحتنامه اولیا چلبی، جهان‌گرد معروف عثمانی (۱۶۱۱-۱۶۸۲) که حدودا ۳۷۰ سال پیش دیده‌های خود را از ده‌ها مملکت و سرزمین جهان آن دوره در یازده جلد به قلم آورده، نکات و تفصیلات فوق‌العاده جالبی در باره بسیاری نقاط ایران… به خواندن ادامه دهید ›
نوشته زیر چکیده فارسی رساله ای است به قلم ایرانشناس معروف هلندی ویلم فلور در باره نقش اجتماعی و سیاسی سیدها در ایران دوره قاجار طبق منابع اروپائی که در سال ۲۰۱۶ در مجله «مطالعات ایرانی» با این مشخصات منتشر… به خواندن ادامه دهید ›
بعد از به توپ بسته شدن مجلس و در جریان جنگ نخست جهانی، بسیاری از روشنفکران، سیاستمداران، شاعران و نویسندگان تجددخواه ایران راهی استانبول و فرنگ و بویژه برلین، پاریس و لندن شدند. از میان این عده میتوان به نام… به خواندن ادامه دهید ›
شش هفت ماه پس از خروج واحد‌های ارتش سرخ از شمال ایران و درست در بحبوحه آخرین روزهای حکومت فرقه، پیشه وری و چند تن از رهبران دیگر فرقه دمکرات نامه‌ای به «رهبری شوروی» می‌نویسند. این نامه که تاریخش ۱۷… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – ترجمه فارسیسند «فوق العاده محرمانه» «فرمان دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی به دبیر اول حزب کمونیست جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان میر جعفر باقروف در باره «اقدام به تشکیل یک حرکت تجزیه طلبانه در آذربایجان جنوبی»… به خواندن ادامه دهید ›
پیشگفتار در سلسله گفتار پیش‌رو می‌خواهم کتابی را به شما معرفی می‌کنم به‌نام «زندگی در شرق مسلمان»؛ نویسنده این کتاب «پیر پونافیدن» است که آن را به روسی نوشته و همسرش «اما کوشران پونافیدن» نیز آن را به انگلیسی برگردانده… به خواندن ادامه دهید ›
در بخش گذشته این مقاله ها از هزاره های سوم و دوم پیش از میلاد و همچنین اوایل هزاره نخست پ.م. و آغاز کوچ اقوام ایرانی ماد از شرق به غرب و از مرکز ایران کنونی به آذربایجان سخن گفتیم…. به خواندن ادامه دهید ›
منظور از این نوشته و نقشه های تاریخی، دادن یک تصور و تصویر عمومی و مختصر درباره تاریخ حدودا ۴۵۰۰ سال گذشته ایران و خاورمیانه است. اغلب مشاهده میشود که مطالعات و بحث های تاریخی در مورد مراحل و حوادث جدگانه… به خواندن ادامه دهید ›
نوشته زیر بخش بسیار کوچکی از تز دکترای خانم فرناند شاید راینه با تیتر «استالین، باقروف و سیاست‌های شوروی در رابطه با ایران ۱۹۳۹-۱۹۴۶» * است که در سال ۲۰۰۰ مورد قبول دانشگاه ییل آمریکا قرار گرفته است. در این… به خواندن ادامه دهید ›
پیشگفتار آنچه میخوانید دو بخش کوچک از کتاب مفصل، یازده جلدی و ناتمام تاریخنویس معروف آمریکائی ویل دورانت با عنوان «تاریخ تمدن» (تیتر اصلی: داستان تمدن) است. این سلسله کتاب های دورانت و همسرش آریل دورانت تاریخ تمدن بشریت را از… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – پانصد و اندی سال پیش بین دو امپراتوری بزرگ شرق مسلمان، ایران صفوی و دولت عثمانی جنگ سردی در گرفته بود که هیچ چیز از جنگ سرد قرن بیستم بین بلوک غرب کاپیتالیستی و بلوک شرق کمونیستی کم نداشت. این رویاروئی،… به خواندن ادامه دهید ›
کتاب «خاطرات ژنرال غلام یحیی (۱۹۰۶-۲۰۰۶)» که در سال ۲۰۰۶ در باکو به ترکی آذری چاپ شده است، می‌تواند به بعضی پرسش‌ها و جزئیات ماجرای فرقه دمکرات آذربایجان روشنی بیافکند، اگرچه بنظر میرسد آهنگ تقریبا همه این خاطرات و جزئیات… به خواندن ادامه دهید ›
مطالعه آخرین شماره روزنامه «آذربایجان» از ۲۰ آذر ۱۳۲۵ بسیار جالب است. اگر آخرین اعلامیه فرقه از تبریز را که در این شماره روزنامه نامبرده درج شده است در چارچوب شرایط آن روز ها بگذاریم و با اطلاعات و خاطرات… به خواندن ادامه دهید ›
فرقه دمکرات محصول اشغال ایران از سوی ارتش شوروی بود بیشک بدون درک اوضاع جنگ و اشغال صفحات شمالی ایران از سوی ارتش سرخ شوروی در زمان جنگ دوم جهانی، بررسی جریان پیشه وری چیزی جز گمراهی به بار نخواهد… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – متن زیر اولین ترجمه فارسی سندی فوق‌العاده مهم و تاریخی دربارهٔ جریان ۲۱ آذر و تشکیل حکومت یکساله پیشه‌وری در آذربایجان (۱۳۲۴–۱۳۲۵) است. این سند عبارت از فرمان فوق‌العاده سرّی دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست… به خواندن ادامه دهید ›
طوری که در بخش های گذشته هم دیدیم، روند پیدایش و تثبیت زبان ها معمولا (اگرچه نه همیشه) از درون لهجه های موجود زبان ها بر میاید. یعنی یک یا دو لهجه با تاثیرات متقابل با دیگر لهجه ها طی… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – وقتي در تابستان سال 920 هجری (1514 ميلادي) 40 هزار نفر از قيزيل باشان ارتش ايران به رهبري شاه اسماعيل اول صفوي در دشت چالدران (چالديران) واقع در شمال استان آذربايجان غربي با 100 هزار نفر از… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – پروفسور خلیل اینالجیک (اینالجیق)، برجسته ترین تاریخ شناس ترکیه میگوید « بعد از استیلای ایران توسط سلجوقیان، بوروکراسی ایرانی بود، سرباز و ارتش ترک بود. یعنی بعد از سال 1040 ایرانی ها اداره سیاسی و نظامی را از… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – یک لحظه فکر کنید که در ایران در باره چند شخص و خانواده شنیده و خوانده اید که نام خانوادگیشان افشار، بیات، قاجار، بهارلو، جهانشاهلو، شاملو، قاسملو، قشقائی، دوللو، مقدم، بیگدلی، آینالو و یا قره چورلو باشد؟… به خواندن ادامه دهید ›
یکی از رساله های مهمی که موضوع دگرگشت زبان در آذربایجان را بررسی میکند از ایرانشناس فرانسوی ژان اوبن است که یک تحلیل زبانشناختی و جامعه شناسی از کتاب «صفوه الصفا» اثر ابن بزاز اردبیلی است. کتاب صفوه الصفا در… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – در تاریخ اسلام همه مسلمانان از نظر حقوقی و شرعی مساوی بودند، تبعیض قومی و ملی بین مسلمین نبود و از این جهت اینکه آنها عرب، ایرانی، ترک و غیره بودند فرق چندانی نمیکرد. البته تفاخر فرهنگی… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – در «تاریخ سیستان» میخوانیم وقتی یعقوب لیث منشور حکومت سیستان و بلوچستان و کابل و هرات گرفت «شعرا او را شعر گفتندی به تازی… پس یعقوب گفت چیزی که من اندر نیابم چرا باید گفت. محمد وصیف… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – در ترکیه کنونی وقتی «ترکمن» (۱) و یا «یؤروک» (2) yörük گفته میشود منظور کسانی است که در روستا ها، بیشتر در مناطق کوهستانی شرق، جنوب، جنوب شرق و جنوب غرب آناتولی (آناطولی)، مثلا در روستا های… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – در دستم یک سند فوق العاده جالب و مهم تاریخی دارم که چند بار آن را خوانده ام. اسمش «عرض نامه»، یعنی شرح سان ارتش سلطان اوزون حسن آق قویونلو است که احتمالا در سال ۸۸۱ هجری… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادى – هر کس «ایران» خودش را دارد و دلپذیری مسئله هم در همین است. ایران من ایرانی است که بعد از پنجاه و اندى سال جدائی، از دیده برفت، ليك از دل نرود. همان که ۹۵ در صد پهناوری اش… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – ترجمه تركى آذرى شاهنامه فردوسى را ميخوانم. مترجم معروف و دانشمند مرحوم محمد مبارز عليزاده ٢٧ سال زندگى خودرا به ترجمه شاهنامه وقف كرده است. اصل و شكل كامل ترجمه در باكو چاپ شده ولى منتخبى از… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – قرار بود شهرداری شهر دربند در «جمهوری داغستان» روسیه در سپتامبر امسال 2000 سالگی این شهر باستانی ساحل دریای خزر را جشن بگیرد اما ظاهرا این برنامه با بن بست روبرو شده است. یک اختلاف گروهی که… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – یک محاکمه که 200 سال بعد از فتح کامل ایران ساسانی از سوی اعراب در دربار خلیفه عباسی معتصم بالله در بغداد صورت گرفت، احتمالا برای ایرانی ها از هر کس دیگر اهمیت بیشتری دارد. بنظر بسیاری… به خواندن ادامه دهید ›
«… از جنگل های سیبری آمدند. جسور، پراکنده، باهنر و هنوز در آغاز راهشان بودند. ابتدا به فلات ها، آنگاه به داخل چین و بالاخره مثل سیلی بی انتها به غرب روی نهادند و در همه جا پهن شدند…» ژان… به خواندن ادامه دهید ›
چشم انداز-آنچه میخوانید فصل کوچکی از کتاب جدید پروفسور ایلبر اورتایلی، معروف ترین استاد تاریخ در ترکیه، استاد سابق دانشگاه‌های آنکارا، وین، برلین، پرینستون، پاریس، کمبریج و آکسفورد با تیتر « تاریخ ترکان» است (این لینک). این کتاب در سال ۲۰۱۵… به خواندن ادامه دهید ›
مقدمه عباس جوادی – در سال های 20 و 30 قرن بیستم هم در ترکیه، هم در ایران و مصرشاهد تاسیس رژیم های جدید با زیاده روی ها و گزافگوئی های بسیاری در مورد زبان و تاریخ این کشور ها… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – دوم اسفند برابر با 21 فوریه سالگرد امضای قرارداد «ترکمنچای» بین ایران و روسیه است. در زمستان سال 1828 متن عهدنامه را از طرف «اعلیحضرت قضا قدرت، پادشاه اعظم والاجاه، امپراطور اکرم شوکت دستگاه، مالک بالاستحقاق کل… به خواندن ادامه دهید ›
مقدمه عباس جوادی مرحوم پروفسور فاروق سومر یکی از استادان ما در «دانشکده زبان، تاریخ و جغرافیا» در آنکارا بود، یکی از معتبرترین استادان دانشکده هم بود و در عین حال شهرتی بعنوان «ملیتچی» و «تُرک گرا» داشت. تخصص او… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – ظاهر امر چیزی بی خطر و معصومانه است. وزیر کشور چیزی به فکرش میرسد و میگوید که شاید هم بهتر باشد ده استان جدید به تقسیمات اداری کشور اضافه کنیم. نماینده شهر مهاباد جناب «عثمان احمدی» از… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – مجله «فارین پالیسی» چاپ آمریکا در یکی از شماره های اخیر خود مقاله ای نسبتا مفصل و تحقیقی در باره رواج فاجعه بچه بازی در افغانستان (1) منتشر کرده است. به نوشته گزارشگر کریس ماند لاک که در… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – از نظر تاریخ، یک لحظه بیش نیست و از نظر عمر ما انسان های فانی مربوط به فقط چهار – پنج نسل گذشته میشود. درست 200 سال پیش، در 29 شوال 1228 هجری قمری برابر با 24… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – در آناتولی (آناطولی) یعنی بخش آسیائی ترکیه امروز نیز همانند ایران، زبان و ادبیات ترکی اساسا هزار سال پیش همراه با کوچ و اسکان ترکمنان اوغوز (غز) در زمان دولت سلجوقیان نفوذ کرده گسترش یافته است. بعد… به خواندن ادامه دهید ›
