همانگونه که در غرب، استرابوی یونانی (63پ م-23م) را پدر جغرافیاشناسی معاصر غربی-اروپایی می شمارند، در شرق مسلمان نیز ابن خردادبه ایرانی (ابوالقاسم عبیدالله بن خردادبه و یا «ابن خرداذبه»، 211 تا 300ق و یا 826 تا 912م) بخصوص با کتاب… به خواندن ادامه دهید ›
در باکو وقتی بار اول نام «انقلاب» و «تراکتور» را شنیدم درست نفهمیدم. یکی هم رفته بود مکه و شده بود «حاجی انقلاب»! این نام ها در زمان شوروی مُد شد – گویا و یا شاید هم واقعا بخاطر شیفتگی… به خواندن ادامه دهید ›
حمله اعراب مسلمان به ایران و در هم شکستن امپراتوری ساسانی میان سال های 633 و 651 میلادی، حاکمیت نظامی، سیاسی و مالی خلافت عربی بر ایران را برقرار نمود. به طور همزمان، دین نو یعنی اسلام و زبان عربی… به خواندن ادامه دهید ›
(بخش چهارم و پایانی از پرسش و پاسخی با یکی از هموطنان مقیم ایران که در حوزه تحصیل، سوادآموزی و نقش زبان در آن بررسی می کند.) با توجه به این که در هنگام ساختن خط و الفبای جدید لاتین… به خواندن ادامه دهید ›
(بخش سوم از پرسش و پاسخی با یکی از هموطنان مقیم ایران که در حوزه تحصیل، سوادآموزی و نقش زبان در آن بررسی می کند.) پرسش سه: گفته می شود که زبان ترکی استانبولی، دارای ویژگی های آوایی است (… به خواندن ادامه دهید ›
(بخش دوم از پرسش و پاسخی با یکی از هموطنان مقیم ایران که در حوزه تحصیل، سوادآموزی و نقش زبان در آن بررسی می کند.) پرسش دوم : دستاورد ترکیه در دوره ترکان جوان و آتاترک از دگرگونی در خط… به خواندن ادامه دهید ›
عیلام تاریخی (منبع: ویکی پدیا) 5500 سال پیش عیلامیان (ایلامیان) در جنوب غرب ایران کنونی اولین تمدن و دیرتر اولین پادشاهی بزرگ در سرزمین ایران کنونی را تاسیس نمودند. در دیگر مناطق ایران کنونی و تاریخی نیز گروه های اغلب… به خواندن ادامه دهید ›
دانیل پاتس: کوچندگی در ایران از دوره باستان تا کنون، 535 صفحه، انتشارات دانشگاه آکسفورد (بریتانیا). قیمت نو، میان 45 تا 65 دلار. دانیل پاتس استرالیایی استاد باستانشناسی و تاریخ ایران و خاورمیانه است. این کتاب آنقدر هم نو نیست،… به خواندن ادامه دهید ›
نقشه روسی آتروپاتن، آلبانیا و ارمنستان از این منبع به نقل از ویکی پدیا: Всемирная история. Том 2. (1956 год) در باره حدود و مرزهای تاریخی آذربایجان چه می توانید بگویید؟ در این مورد باید سه نکته مهم را در… به خواندن ادامه دهید ›
دو فرزند آمدش زان ماه پیکر — چو مامک خوب و چون بابک دلاور دو خسرو نامشان خورشید و جمشید — جهان در فرّ هر دو بسته امید زمین خاوران دادش به خورشید — زمین باختر دادش به جمشید یکی… به خواندن ادامه دهید ›
آنچه می خوانید بخش نخست پرسش و پاسخی است با یکی از هموطنان مقیم ایران که در حوزه تحصیل، سوادآموزی و نقش زبان در آن بررسی می کند. در این رهگذر دقت مخاطب من بخصوص معطوف به موضوع زبان نخست… به خواندن ادامه دهید ›
در این نوشته می خواهیم نشان دهیم که ریشه ی جاینام «آذربایجان» از کجا می آید، از نگاه تاریخی کهن ترین نشانه های کاربرد این نام کجا، به چه زبان و در کدام دوره ها هستند، و در طول تاریخ،… به خواندن ادامه دهید ›
بوی جوی موليان آيد همی / ياد يار مهربان‌آيد همی ريگ آموی و درشتی های آن/ زير پايم پرنيان‌آيد همی آب جيحون با همه پهناوری/ خنك مارا تا ميان آيد همی ای بخارا، شاد باش ودير زی/ شاه سويت ميهمان… به خواندن ادامه دهید ›
از«مقدمه شاهنامه ابومنصوری» (۳۴۶ ق.، ۹۵۷ م.، دوره سامانیان) – توضیحات داخل کمانک و یا پرانتز از «چشم انداز» است. «.. اكنون یاد كنیم از كار شاهان و داستان ایشان از آغاز كار، آغاز داستان، هر كجا آرامگاه مردمان بود… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – در حماسه کوتاه «یادگار زریران» که متن پارسی میانه آن در دسترس است، طبق شمارش من، هفده بار نام «ایران» و چهار بار نام «ایرانشهر» ذکر شده است. در این موارد، نام «ایران»، هم به معنای سرزمین… به خواندن ادامه دهید ›
ایران باستان، ایران ۲۶۰۰ سال پیش، ایران ماد و هخامنشی و اشکانی و ساسانی نه تنها از نگاه زبان، بلکه از نظر قومیت و تبار نیز بیشتر از امروز ایرانی، یعنی هند و اروپایی، یعنی هند وایرانی، یعنی آریایی بود،… به خواندن ادامه دهید ›
یک ماه پس از سقوط حکومت فرقه دمکرات آذربایجان و حزب دمکرات کردستان، سرهنگ جی. دی. پایباس، وابسته نظامی بریتانیا در سفارت این کشور در تهران، به اکثر نقاط آذربایجان اعزام میشود تا از وضع مردم وتبعات سقوط نیرو‌های «دمکرات»… به خواندن ادامه دهید ›
درآمد سیاحتنامه اولیا چلبی، جهان‌گرد معروف عثمانی (۱۶۱۱-۱۶۸۲) که حدودا ۳۷۰ سال پیش دیده‌های خود را از ده‌ها مملکت و سرزمین جهان آن دوره در یازده جلد به قلم آورده، نکات و تفصیلات فوق‌العاده جالبی در باره بسیاری نقاط ایران… به خواندن ادامه دهید ›
در دوره حکومت یک‌ساله «فرقه دمکرات آذربایجان» (۱۳۲۴-۲۵)، تدریس و آموزش زبان مادری در میان موضوع‌هایی بود، که از نگاه سیاسی و تبلیغاتی اهمیتی درجه اول پیدا کرد. هسته مرکزی تبلیغات فرقه دمکرات در تبریز و حزب کمونیست آذربایجان در… به خواندن ادامه دهید ›
نوشته زیر چکیده فارسی رساله ای است به قلم ایرانشناس معروف هلندی ویلم فلور در باره نقش اجتماعی و سیاسی سیدها در ایران دوره قاجار طبق منابع اروپائی که در سال ۲۰۱۶ در مجله «مطالعات ایرانی» با این مشخصات منتشر… به خواندن ادامه دهید ›
شش هفت ماه پس از خروج واحد‌های ارتش سرخ از شمال ایران و درست در بحبوحه آخرین روزهای حکومت فرقه، پیشه وری و چند تن از رهبران دیگر فرقه دمکرات نامه‌ای به «رهبری شوروی» می‌نویسند. این نامه که تاریخش ۱۷… به خواندن ادامه دهید ›
پیشگفتار در سلسله گفتار پیش‌رو می‌خواهم کتابی را به شما معرفی می‌کنم به‌نام «زندگی در شرق مسلمان»؛ نویسنده این کتاب «پیر پونافیدن» است که آن را به روسی نوشته و همسرش «اما کوشران پونافیدن» نیز آن را به انگلیسی برگردانده… به خواندن ادامه دهید ›
صد سال پیش در سرزمین شیر و خورشید از کتاب: زندگی در شرق مسلمان (1911) نوشته: پیر پونافیدن ترجمۀ انتخابی و آزاد: عباس جوادی بخش هشتم: در میان کردها پس از بازدید از خرابه‌های تمدن باستانی بابل در جنوب بغداد،… به خواندن ادامه دهید ›
زبان آذربایجان در گذر زمان عباس جوادی یادداشت آنچه که میخوانید پاسخ‌های دکتر عباس جوادی به کم و بیش صد پرسش در باره زبان آذربایجان در بستر تاریخ و فرهنگ ایران و منطقه است. پرسش‌ها را «حمید آستانه» طرح و… به خواندن ادامه دهید ›
در بخش گذشته این مقاله ها از هزاره های سوم و دوم پیش از میلاد و همچنین اوایل هزاره نخست پ.م. و آغاز کوچ اقوام ایرانی ماد از شرق به غرب و از مرکز ایران کنونی به آذربایجان سخن گفتیم…. به خواندن ادامه دهید ›
منظور از این نوشته و نقشه های تاریخی، دادن یک تصور و تصویر عمومی و مختصر درباره تاریخ حدودا ۴۵۰۰ سال گذشته ایران و خاورمیانه است. اغلب مشاهده میشود که مطالعات و بحث های تاریخی در مورد مراحل و حوادث جدگانه… به خواندن ادامه دهید ›
پیشگفتار آنچه میخوانید دو بخش کوچک از کتاب مفصل، یازده جلدی و ناتمام تاریخنویس معروف آمریکائی ویل دورانت با عنوان «تاریخ تمدن» (تیتر اصلی: داستان تمدن) است. این سلسله کتاب های دورانت و همسرش آریل دورانت تاریخ تمدن بشریت را از… به خواندن ادامه دهید ›
نوشته هندریک ویلم وان لون ترجمه و تصحیح عباس جوادی فصل ششم انسان حیوانی است که پیوسته در جستجوی خوراک بوده است. انسان همیشه به سمتی روانه شده که در آنجا یافتن خوراک و ساختن خانه آسان بوده است. ظاهرا شهرت… به خواندن ادامه دهید ›
فرقه دمکرات محصول اشغال ایران از سوی ارتش شوروی بود بیشک بدون درک اوضاع جنگ و اشغال صفحات شمالی ایران از سوی ارتش سرخ شوروی در زمان جنگ دوم جهانی، بررسی جریان پیشه وری چیزی جز گمراهی به بار نخواهد… به خواندن ادامه دهید ›
طوری که در بخش های گذشته هم دیدیم، روند پیدایش و تثبیت زبان ها معمولا (اگرچه نه همیشه) از درون لهجه های موجود زبان ها بر میاید. یعنی یک یا دو لهجه با تاثیرات متقابل با دیگر لهجه ها طی… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – وقتي در تابستان سال 920 هجری (1514 ميلادي) 40 هزار نفر از قيزيل باشان ارتش ايران به رهبري شاه اسماعيل اول صفوي در دشت چالدران (چالديران) واقع در شمال استان آذربايجان غربي با 100 هزار نفر از… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – پروفسور خلیل اینالجیک (اینالجیق)، برجسته ترین تاریخ شناس ترکیه میگوید « بعد از استیلای ایران توسط سلجوقیان، بوروکراسی ایرانی بود، سرباز و ارتش ترک بود. یعنی بعد از سال 1040 ایرانی ها اداره سیاسی و نظامی را از… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – یک لحظه فکر کنید که در ایران در باره چند شخص و خانواده شنیده و خوانده اید که نام خانوادگیشان افشار، بیات، قاجار، بهارلو، جهانشاهلو، شاملو، قاسملو، قشقائی، دوللو، مقدم، بیگدلی، آینالو و یا قره چورلو باشد؟… به خواندن ادامه دهید ›
یکی از رساله های مهمی که موضوع دگرگشت زبان در آذربایجان را بررسی میکند از ایرانشناس فرانسوی ژان اوبن است که یک تحلیل زبانشناختی و جامعه شناسی از کتاب «صفوه الصفا» اثر ابن بزاز اردبیلی است. کتاب صفوه الصفا در… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – در تاریخ اسلام همه مسلمانان از نظر حقوقی و شرعی مساوی بودند، تبعیض قومی و ملی بین مسلمین نبود و از این جهت اینکه آنها عرب، ایرانی، ترک و غیره بودند فرق چندانی نمیکرد. البته تفاخر فرهنگی… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – در «تاریخ سیستان» میخوانیم وقتی یعقوب لیث منشور حکومت سیستان و بلوچستان و کابل و هرات گرفت «شعرا او را شعر گفتندی به تازی… پس یعقوب گفت چیزی که من اندر نیابم چرا باید گفت. محمد وصیف… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – در دستم یک سند فوق العاده جالب و مهم تاریخی دارم که چند بار آن را خوانده ام. اسمش «عرض نامه»، یعنی شرح سان ارتش سلطان اوزون حسن آق قویونلو است که احتمالا در سال ۸۸۱ هجری… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – ترجمه تركى آذرى شاهنامه فردوسى را ميخوانم. مترجم معروف و دانشمند مرحوم محمد مبارز عليزاده ٢٧ سال زندگى خودرا به ترجمه شاهنامه وقف كرده است. اصل و شكل كامل ترجمه در باكو چاپ شده ولى منتخبى از… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – قرار بود شهرداری شهر دربند در «جمهوری داغستان» روسیه در سپتامبر امسال 2000 سالگی این شهر باستانی ساحل دریای خزر را جشن بگیرد اما ظاهرا این برنامه با بن بست روبرو شده است. یک اختلاف گروهی که… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – یک محاکمه که 200 سال بعد از فتح کامل ایران ساسانی از سوی اعراب در دربار خلیفه عباسی معتصم بالله در بغداد صورت گرفت، احتمالا برای ایرانی ها از هر کس دیگر اهمیت بیشتری دارد. بنظر بسیاری… به خواندن ادامه دهید ›
«… از جنگل های سیبری آمدند. جسور، پراکنده، باهنر و هنوز در آغاز راهشان بودند. ابتدا به فلات ها، آنگاه به داخل چین و بالاخره مثل سیلی بی انتها به غرب روی نهادند و در همه جا پهن شدند…» ژان… به خواندن ادامه دهید ›
چشم انداز-آنچه میخوانید فصل کوچکی از کتاب جدید پروفسور ایلبر اورتایلی، معروف ترین استاد تاریخ در ترکیه، استاد سابق دانشگاه‌های آنکارا، وین، برلین، پرینستون، پاریس، کمبریج و آکسفورد با تیتر « تاریخ ترکان» است (این لینک). این کتاب در سال ۲۰۱۵… به خواندن ادامه دهید ›
مقدمه عباس جوادی – در سال های 20 و 30 قرن بیستم هم در ترکیه، هم در ایران و مصرشاهد تاسیس رژیم های جدید با زیاده روی ها و گزافگوئی های بسیاری در مورد زبان و تاریخ این کشور ها… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – دوم اسفند برابر با 21 فوریه سالگرد امضای قرارداد «ترکمنچای» بین ایران و روسیه است. در زمستان سال 1828 متن عهدنامه را از طرف «اعلیحضرت قضا قدرت، پادشاه اعظم والاجاه، امپراطور اکرم شوکت دستگاه، مالک بالاستحقاق کل… به خواندن ادامه دهید ›
مقدمه عباس جوادی مرحوم پروفسور فاروق سومر یکی از استادان ما در «دانشکده زبان، تاریخ و جغرافیا» در آنکارا بود، یکی از معتبرترین استادان دانشکده هم بود و در عین حال شهرتی بعنوان «ملیتچی» و «تُرک گرا» داشت. تخصص او… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – مجله «فارین پالیسی» چاپ آمریکا در یکی از شماره های اخیر خود مقاله ای نسبتا مفصل و تحقیقی در باره رواج فاجعه بچه بازی در افغانستان (1) منتشر کرده است. به نوشته گزارشگر کریس ماند لاک که در… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – از نظر تاریخ، یک لحظه بیش نیست و از نظر عمر ما انسان های فانی مربوط به فقط چهار – پنج نسل گذشته میشود. درست 200 سال پیش، در 29 شوال 1228 هجری قمری برابر با 24… به خواندن ادامه دهید ›
عباس جوادی – در آناتولی (آناطولی) یعنی بخش آسیائی ترکیه امروز نیز همانند ایران، زبان و ادبیات ترکی اساسا هزار سال پیش همراه با کوچ و اسکان ترکمنان اوغوز (غز) در زمان دولت سلجوقیان نفوذ کرده گسترش یافته است. بعد… به خواندن ادامه دهید ›
