نوشته‌های تازه - صفحهٔ 2
-
«زبان ما برتر از زبان های دیگر است!»
عباس جوادی – دوستی تعریف می‌کرد که یکی از استادان زبان فارسی که دوست داشت برای هر لغتی یک ریشه فارسی پیدا کند، می‌گفت واژه «ویسکی» در اصل «و سه یکی» بوده، چرا که «سه قسمت آن الکل است که… به خواندن ادامه دهید ›
-
ایرانشناسی و زبانشناسی تاریخی در ایران
متنی که می خوانید، مصاحبه کتبی با یکی از نشریه های داخل ایران (نامش محفوظ) است که هنوز به چاپ نرسیده است. برای آغازبحث، ایرانشناسی را در چه مقولاتی تقسیم بندی می کنید و با توجه به این مقولات، ایران… به خواندن ادامه دهید ›
-
ایرانیان می روند، ترکان می آیند
آمودریا و سیردریا (نقشه اصلی از ویکی پدیا) در اواخر هزاره یکم میلادی امیران سامانی دیگر نظارت بر دولت را در خراسان و حتی ماوراءالنهر از دست داده بودند. آنها هنوز رسما نمایندگان خلیفه بغداد در خراسان و ماوراءالنهر بودند…. به خواندن ادامه دهید ›
-
فراز و فرود خوارزم
جایگاه ماوراءالنهر و خوارزم در آسیای میانه در فصل گذشته از فروپاشی دولت سامانیان و جایگزین شدن آن با دو دودمان ترک آسیای مرکزی سخن گفتیم: قراخانیان در ماوراءالنهر و غزنویان در خراسان و بخش های وسیعی از ایران و… به خواندن ادامه دهید ›
-
منابع اصلی
تاریخ انتشار منابع فارسی، خورشیدی و منابع عربی، قمری است. منابع اروپایی و ترکی ترکیه تاریخ میلادی دارند. هنگام نقل قول در متن، از عناوین کوتاه تری استفاده خواهد شد که که نشان دهنده مشخص منابع مزبور باشند. Abetekov, A…. به خواندن ادامه دهید ›
-
آذربایجان، ۱۲۰۰ سال پیش، در المسالک والممالک
عباس جوادی – همانگونه که در غرب، استرابوی یونانی (63پ م-23م) را پدر جغرافیاشناسی معاصر غربی-اروپایی می شمارند، در شرق مسلمان نیز ابن خردادبه ایرانی (ابوالقاسم عبیدالله بن خردادبه و یا «ابن خرداذبه»، 211 تا 300ق و یا 826 تا… به خواندن ادامه دهید ›
-
نام ها، شیفتگی سیاسی و یا خودشيرينى
در باکو وقتی بار اول نام «انقلاب» و «تراکتور» را شنیدم درست نفهمیدم. یکی هم رفته بود مکه و شده بود «حاجی انقلاب»! این نام ها در زمان شوروی مُد شد – گویا و یا شاید هم واقعا بخاطر شیفتگی… به خواندن ادامه دهید ›
-
نقش کوچ اعراب به ایران پس از اسلام
حمله اعراب مسلمان به ایران و در هم شکستن امپراتوری ساسانی میان سال های 633 و 651 میلادی، حاکمیت نظامی، سیاسی و مالی خلافت عربی بر ایران را برقرار نمود. به طور همزمان، دین نو یعنی اسلام و زبان عربی… به خواندن ادامه دهید ›
-
تجربه ترکیه و باکو در تغییر الفبا
(بخش چهارم و پایانی از پرسش و پاسخی با یکی از هموطنان مقیم ایران که در حوزه تحصیل، سوادآموزی و نقش زبان در آن بررسی می کند.) با توجه به این که در هنگام ساختن خط و الفبای جدید لاتین… به خواندن ادامه دهید ›
-
نمایش مصوت های ترکی با خط و املای فارسی
(بخش سوم از پرسش و پاسخی با یکی از هموطنان مقیم ایران که در حوزه تحصیل، سوادآموزی و نقش زبان در آن بررسی می کند.) پرسش سه: گفته می شود که زبان ترکی استانبولی، دارای ویژگی های آوایی است (… به خواندن ادامه دهید ›
-
دستاورد ترکیه در تغییر الفبا
(بخش دوم از پرسش و پاسخی با یکی از هموطنان مقیم ایران که در حوزه تحصیل، سوادآموزی و نقش زبان در آن بررسی می کند.) پرسش دوم : دستاورد ترکیه در دوره ترکان جوان و آتاترک از دگرگونی در خط… به خواندن ادامه دهید ›
-
سه تحول بزرگ قومی در تاریخ ایران
عیلام تاریخی (منبع: ویکی پدیا) 2700 سال پیش از میلاد عیلامیان (ایلامیان) در جنوب غرب ایران کنونی اولین تمدن و دیرتر اولین پادشاهی بزرگ در سرزمین ایران کنونی را تاسیس نمودند. در دیگر مناطق ایران کنونی و تاریخی نیز گروه… به خواندن ادامه دهید ›
-
کوچندگی در تاریخ ایران
دانیل پاتس: کوچندگی در ایران از دوره باستان تا کنون، 535 صفحه، انتشارات دانشگاه آکسفورد (بریتانیا). قیمت نو، میان 45 تا 65 دلار. دانیل پاتس استرالیایی استاد باستانشناسی و تاریخ ایران و خاورمیانه است. این کتاب آنقدر هم نو نیست،… به خواندن ادامه دهید ›
-
حدود و مرزهای تاریخی آذربایجان
نقشه روسی آتروپاتن، آلبانیا و ارمنستان از این منبع به نقل از ویکی پدیا: Всемирная история. Том 2. (1956 год) در باره حدود و مرزهای تاریخی آذربایجان چه می توانید بگویید؟ در این مورد باید سه نکته مهم را در… به خواندن ادامه دهید ›
-
نام آذربایگان و آذربادگان در «ویس و رامین»
دو فرزند آمدش زان ماه پیکر — چو مامک خوب و چون بابک دلاور دو خسرو نامشان خورشید و جمشید — جهان در فرّ هر دو بسته امید زمین خاوران دادش به خورشید — زمین باختر دادش به جمشید یکی… به خواندن ادامه دهید ›
-
گفتگو در باره تحصیل کودکان ترکی زبان در مدارس
آنچه می خوانید بخش نخست پرسش و پاسخی است با یکی از هموطنان مقیم ایران که در حوزه تحصیل، سوادآموزی و نقش زبان در آن بررسی می کند. در این رهگذر دقت مخاطب من بخصوص معطوف به موضوع زبان نخست… به خواندن ادامه دهید ›
-
ریشه یابی نام «آذربایجان»
در این نوشته می خواهیم نشان دهیم که ریشه ی جاینام «آذربایجان» از کجا می آید، از نگاه تاریخی کهن ترین نشانه های کاربرد این نام کجا، به چه زبان و در کدام دوره ها هستند، و در طول تاریخ،… به خواندن ادامه دهید ›
-
دو افشار یزدی، محمود و ایرج افشار
بوی جوی موليان آيد همی / ياد يار مهربان‌آيد همی ريگ آموی و درشتی های آن/ زير پايم پرنيان‌آيد همی آب جيحون با همه پهناوری/ خنك مارا تا ميان آيد همی ای بخارا، شاد باش ودير زی/ شاه سويت ميهمان… به خواندن ادامه دهید ›
-
نام و حدود ایران، ثبت یکهزار و یکصد سال پیش
از«مقدمه شاهنامه ابومنصوری» (۳۴۶ ق.، ۹۵۷ م.، دوره سامانیان) – توضیحات داخل کمانک و یا پرانتز از «چشم انداز» است. «.. اكنون یاد كنیم از كار شاهان و داستان ایشان از آغاز كار، آغاز داستان، هر كجا آرامگاه مردمان بود… به خواندن ادامه دهید ›
-
ایران در «یادگار زریران»
عباس جوادی – در حماسه کوتاه «یادگار زریران» که متن پارسی میانه آن در دسترس است، طبق شمارش من، هفده بار نام «ایران» و چهار بار نام «ایرانشهر» ذکر شده است. در این موارد، نام «ایران»، هم به معنای سرزمین… به خواندن ادامه دهید ›
-
ایران باستان و ایران معاصر، پرشیا و ایران
ایران باستان، ایران ۲۶۰۰ سال پیش، ایران ماد و هخامنشی و اشکانی و ساسانی نه تنها از نگاه زبان، بلکه از نظر قومیت و تبار نیز بیشتر از امروز ایرانی، یعنی هند و اروپایی، یعنی هند وایرانی، یعنی آریایی بود،… به خواندن ادامه دهید ›
-
«گزارش پایباس» یک ماه پس از سقوط فرقه دمکرات
یک ماه پس از سقوط حکومت فرقه دمکرات آذربایجان و حزب دمکرات کردستان، سرهنگ جی. دی. پایباس، وابسته نظامی بریتانیا در سفارت این کشور در تهران، به اکثر نقاط آذربایجان اعزام می‌شود تا از وضع مردم وتبعات سقوط نیرو‌های «دمکرات»… به خواندن ادامه دهید ›
-
عوامل هویت قومی
قومی متفکرند اندر ره دین قومی به گمان فتاده در راه یقین ترسم روزی بانگ برآید ز کمین کای بی خبران، راه نه آن است و نه این -عمر خیام نیشابوری عباس جوادی – «قوم» یعنی چه؟ در ابتدا، برای نمونه،… به خواندن ادامه دهید ›
-
نوروز و «ناوروز» شما مبارک!
در آستانه نوروز سال 1394، یک هفته مانده به نوروز، از استان «اوش» قرقیزستان که در همسایگی اوزبکستان است خبر آمد که جوانان یک روستای ناحیه «آراوان» که برای برگزاری مراسم نوروز آمادگی می دیدند و از جمله سمنو تهیه… به خواندن ادامه دهید ›
-
ترک ها چگونه مسلمان شدند؟
دشت های شمال – استپ های اوراسیا درآمد ترک‌ها چگونه مسلمان شدند؟ این پرسش که به ظاهر کوتاه و آسان می نماید، به پاسخ مفصل تری نیاز دارد. در این رهگذر لازم است اشاره ای به ابتدای پیدایش ترک‌ها… به خواندن ادامه دهید ›
-
نخستین کوشش های سیاسی ترک‌ها
(بخش سوم از سلسله گفتار «ترک‌ها چگونه مسلمان شدند؟» بخش پیشین در این لینک) «تورک» نام اتحادیه ای قبیله ای بود که حکومت قبیله ای «رو-ران» ها را که «تورک» ها هم شامل آن بودند و همگی در منطقه آلتای… به خواندن ادامه دهید ›
-
منابع اصلی سلسله گفتار «ترک هاچگونه مسلمان شدند؟»
در مورد نخستین ترک‌ها وجغرافیای پیدایش و گسترش آنها و همچنین تهاجم اعراب و قبول اسلام از سوی ایرانیان و سپس ترک‌ها منابع مرجع و آکادمیک بسیارند. ما برای این نوشته اساسا از آثار زیر استفاده کرده‌ایم. در مورد هر… به خواندن ادامه دهید ›
-
ایران ۳۷۰ سال پیش از نگاه یک سیاح عثمانی: قره باغ و نخجوان
درآمد سیاحتنامه اولیا چلبی، جهان‌گرد معروف عثمانی (۱۶۱۱-۱۶۸۲) که حدودا ۳۷۰ سال پیش دیده‌های خود را از ده‌ها مملکت و سرزمین جهان آن دوره در یازده جلد به قلم آورده، نکات و تفصیلات فوق‌العاده جالبی در باره بسیاری نقاط… به خواندن ادامه دهید ›
-
تاثیر ترکی استانبولی به «فارسی خان والده»
بعد از به توپ بسته شدن مجلس و در جریان جنگ نخست جهانی، بسیاری از روشنفکران، سیاستمداران، شاعران و نویسندگان تجددخواه ایران راهی استانبول و فرنگ و بویژه برلین، پاریس و لندن شدند. از میان این عده میتوان به نام… به خواندن ادامه دهید ›
-
طراح و مجری «حکومت ملی» فرقه
عباس جوادی – ترجمه فارسیسند «فوق العاده محرمانه» «فرمان دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی به دبیر اول حزب کمونیست جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان میر جعفر باقروف در باره «اقدام به تشکیل یک حرکت تجزیه طلبانه در آذربایجان جنوبی»… به خواندن ادامه دهید ›
-
سران فرقه دمکرات از نگاه دکتر جهانشاهلو
پنج سال پیش، در مهر ماه 1391، با فوت دکتر نصرت الله جهانشاهلو، معاون میرجعفر پیشه وری رئیس فرقه دمکرات و «باش وزیر» این حکومت، آخرین عضو برجسته این فرقه و آن دوره هم بدرود حیات گفت. بپسندیم یا نه،… به خواندن ادامه دهید ›
-
صد سال پیش در میان کُردها
صد سال پیش در سرزمین شیر و خورشید از کتاب: زندگی در شرق مسلمان (1911) نوشته: پیر پونافیدن ترجمۀ انتخابی و آزاد: عباس جوادی بخش هشتم: در میان کردها پس از بازدید از خرابه‌های تمدن باستانی بابل در جنوب بغداد،… به خواندن ادامه دهید ›
-
پنج معیار حرف کشک
بخصوص در شبکه های اجتماعی، ولی در ضمن در خیلی سایت ها و روزنامه ها از این حرف ها و گزارش های جنجالی زیاد است که یکباره هو می اندازند که: وای بیائید، فلان کس فلان حرف را گفت و… به خواندن ادامه دهید ›
-
زبان آذربایجان در گذر زمان
زبان آذربایجان در گذر زمان عباس جوادی یادداشت آنچه که می‌خوانید پاسخ‌های دکتر عباس جوادی به کم و بیش صد پرسش در باره زبان آذربایجان در بستر تاریخ و فرهنگ ایران و منطقه است. پرسش‌ها را «حمید آستانه» طرح و… به خواندن ادامه دهید ›
-
جغرافیای تاریخی و نام آذربایجان
در آغاز در باره ریشه و تاریخ نام «آذربایجان» چه می دانیم؟ در دوران باستان، یعنی مثلا سه هزار سال پیش، سرزمینی به نام «آذربایجان» وجود نداشت. دولت ماد که آذربایجان و کردستان را در بر می‌گرفت و مرکزش اکباتان… به خواندن ادامه دهید ›
-
زبان آذربایجان پیش از ماد ها
زبان مردم در قدیم ترین دوره‌های تاریخ در آذربایجان کدام است؟ از دوران پیشا تاریخ آذربایجان شواهد بسیاری از قبیل یافته‌های تپه باستانی حسنلو (۶۰۰۰ سال پ. م) در جنوب دریاچه ارومیه نشاندهنده زندگی و حتی کار تولیدی انسان‌ها در… به خواندن ادامه دهید ›
-
زبان آذربایجان از مادها تا اسکندر
می‌رسیم به دوره مادها، یعنی تقریباً ۲۷۰۰ سال پیش… مادها یکی از دوشاخه اصلی ایرانیانی بودند که ۳۵۰۰-۳۰۰۰ سال پیش از اوراسیا به فلات ایران کنونی آمدند. آنها در شمال و شمال غرب ایران مسکون شدند. شاخه دوم ایرانیان هم… به خواندن ادامه دهید ›
-
زبان آذربایجان از اسکندر تا اسلام
بعد از لشکرکشی اسکندر، دوره «زبان پهلوی» شروع می‌شود؟ درست است. «پهلوی» تعبیری عمومی است که به گونه‌های مختلف از جمله لهجه‌های محلی گوناگون «ایرانی میانه» گفته می‌شود. اما بگذارید آن چهارچوب تاریخی را در اینجا بطور خلاصه یادآوری کنیم…. به خواندن ادامه دهید ›
-
زبان آذربایجان از اسلام تا سلجوقیان
اواخر ساسانیان و اوایل حمله اعراب کدام زبان‌ها در ایران به کار می‌رفت؟ این را کسی به بهترین شکل توضیح می‌دهد که خودش در همان دوره می‌زیست و در این زمینه حرفه‌ای بود. روزبه پوردادویه معروف به ابن مقفع، متفکر،… به خواندن ادامه دهید ›
-
زبان آذربایجان از سلجوقیان تا صفویان
از همان دوره خلافت اسلامی تا سلجوقیان، زبان مردم در آذربایجان چه بوده؟ تا غزنویان و سلجوقیان، حکومتداران اصلی، خلیفه و اهل دیوان در بغداد هستند. در شرق ایران یعنی سیستان و خراسان حکومت‌های منطقه‌ای و ایرانی جدید مانند صفاریان… به خواندن ادامه دهید ›
-
دوره زبان و لهجه های پهلوی و فهلوی
می‌توانید در باره فهلویات توضیح بیشتری بدهید؟ از همین نام «فهلویات» یعنی از آن حرف «ف» در اول این واژه و جمع عربی آن معلوم می‌شود که این واژه مربوط به دوره بعد از اسلام است. مفرد این کلمه «فهلویه»،… به خواندن ادامه دهید ›
-
ترکی شدن زبان آذربایجان
زبان مردم آذربایجان قبلاً ترکی نبود؟ البته نبود. در این مورد جای شک و شبهه نیست، اگر چه هنوز بعضی‌ها اصرار دارند که زبان مردم هرگز عوض نشده است. این اصرار از روی تعصب‌های سیاسی و قومی است و جدی… به خواندن ادامه دهید ›
-
نفوذ و گسترش ترکی
در باره ریشه‌های زبان ترکی چه میتوان گفت؟ ریشه‌های زبان ترکی باستان درست مانند ریشه‌های زبان‌های هند و ایرانی در استپ‌های اوراسیاست. در نقشه، از جنوب سیبری، غرب مغولستان و کاشغر چین بیائید تا شمال شرق و بعد شمال غرب… به خواندن ادامه دهید ›
-
ترکی در دورۀ صفویان
دوره صفویه مرحله مهمی برای زبان و ادبیات ترکی در ایران بود؟ صفویان بیشک دوره مهمی بود. سلطنت صفویان حدودا ۵۰۰ سال پیش آغاز شد. صفویان دوره ریشه دواندن زبان ترکی و رشد ادبیات ترکی در ایران است. این به… به خواندن ادامه دهید ›
-
ترکی آذری پس از صفویان
ترکی آذری پس از صفویان چگونه تحول یافت؟ فکر کنم باید از پایان صفویان تا جنگ های ایران و روس و عهدنامه های «گلستان» و «ترکمنچای» را که منتج به جدائی رسمی شمال ارس یعنی قفقاز جنوبی از ایران شد،… به خواندن ادامه دهید ›
-
زبان آذربایجان از آخوندزاده تا رشدیه
پس از حاکمیت روسیه بر قفقاز چه شد؟ عهدنامه های گلستان از سال ۱۸۱۳ و ترکمنچای از سال ۱۸۲۸ به حاکمیت ایران در قفقاز بطور قطعی و رسمی پایان داد. قفقاز یکسره وارد ترکیب دولت پادشاهی روسیه تزاری گردید. اما… به خواندن ادامه دهید ›
-
زبان آذربایجان از مشروطه تا رضا شاه
از مشروطه تا جنگ نخست جهانی در زمینۀ زبان چه شد؟ انقلاب مشروطه ایران (۱۹۰۵-۱۹۱۱) و اندیشه های لیبرالی و دمکراتیک آن همه زندگی ایرانیان را فراگرفته بود. انقلاب در تهران آغاز شد و در همان سال نخست به امضای… به خواندن ادامه دهید ›
-
زبان آذربایجان در دورۀ رضاشاه
دورهٔ رضا شاه از هر نگاه دورهٔ فروکش التهاب ها بود… و دورهٔ نظم و آرامش، مرکزیت و «ملت شوی»، البته همه اش به صورت نسبی، در مقایسه با پیش از رضا شاه. بیست-سی سال پس ازناآرامی های انقلابی، کشاکش… به خواندن ادامه دهید ›
-
زبان آذربایجان از اشغال شوروی تا پایان حکومت فرقه
سال ۱۳۲۰ و اشغال آذربایجان از سوی شوروی… این به وضع زبان چه تاثیری کرد؟ خوب است که این زمینهٔ تاریخی را پیشاپیش معین میکنید، و گرنه امکان ندارد وضع زبان را در این دوره درست درک کنیم. بله، درسال… به خواندن ادامه دهید ›
-
زبان آذربایجان تا پایان قرن بیستم
تجربهٔ حکومت فرقه کدام پیامد های اجتماعی را داشت؟ این پیامد ها جدی بودند. آنها را باید در دو سطح و زمینه بررسی کرد. یکم در زمینهٔ زبان: بعد از فروپاشی فرقه، مردم به روال زندگی سابق و همیشگی خود… به خواندن ادامه دهید ›
دسته‌های ویژه
زبان آذربایجان در گذر زمان ›
-
زبان آذربایجان در گذر زمان
06.06.2017
-
جغرافیای تاریخی و نام آذربایجان
06.06.2017
-
زبان آذربایجان پیش از ماد ها
06.06.2017
زبان، هویت و ملیت ›
-
چگونه ترک ها ایرانی و ایرانیان ترک شدند؟
26.09.2021
-
قبیله گرایی در تاریخ ایران
13.07.2021
-
دهقان و ترك و تازی
21.04.2020
تاریخ ›
-
زبان و سرزمین مادها
12.10.2021
-
ایرانی شدن ایران
26.08.2021
-
ایرانشناسی و زبانشناسی تاریخی در ایران
07.12.2018
تحصیل زبان مادری ›
-
اقلا ترکی خودمان را یاد بگیرید
23.06.2020
-
تجربه ترکیه و باکو در تغییر الفبا
21.08.2018
-
نمایش مصوت های ترکی با خط و املای فارسی
20.08.2018
ادبیات ›
-
یونس امره – شاعر انسان گرا
04.11.2016
-
صابر و معجز
10.03.2015
-
ادبیات آذربایجان ایران در قرن بیستم
05.02.2015
زبان و ادبیات ›
-
«می ترسم!»، شعر صابر و مجله «ملانصرالدین»
16.06.2021
-
ترجمه بخشی از یک شعر معجز
15.06.2021
-
زبان ترکی در روزگار صفویان
09.04.2020
یادداشت ›
-
خاطره ای از دکتر جلال متینی و دکتر جواد هیئت
05.08.2020
-
میهن دوستی ایرانی «ناسیونالیسم» اروپایی نیست
07.12.2019
-
عجز تجربه
02.04.2019
دگرگشت زبان آذربایجان و آناتولی ›
-
صفوه الصفا و زبان باستان آذربایجان
21.08.2015
-
ترک زبان شدن آذربایجان و آناتولی
02.07.2015
-
دگرگشت زبان چیزی عادی است
18.03.2015
شما باید داخل شوید برای نوشتن دیدگاه.