
آخرین بخش از پرسش و پاسخ با سایت هوش مصنوعی «چت جی پی تی»
شما گفتید:
برخی ناظران و حتی مسئولان حکومت ایران دور از احتمال نمیدانند که اسرائیل برای بار دوم به اهداف و رهبران نظامی، امنیتی و حتی سیاسی ایران حمله کند. چه عواقبی را میتوان پس از چنین حمله دوم اسرائیل پیشبینی کرد؟
ChatGPT گفت:
پاسخ کوتاه: دور دوم حملات اسرائیل در داخل ایران احتمالاً باعث تلافی سریع گروه های نیابتی و اختلال محدود منطقهای خواهد شد، اما – بر اساس تجربه ژوئن ۲۰۲۵ – به طور خودکار به جنگ تمام عیار منجر نمیشود. در اینجا نحوه وقوع آن آورده شده است.
چه اتفاقی میافتد وقتی (سناریوها و جدول زمانی)
۰-۷۲ ساعت
پاسخ نیابتی و موشکی/پهپاد. انتظار میرود سپاه پاسداران به سرعت از طریق موشکها/پهپادهای حزبالله، شبهنظامیان عراقی و احتمالاً یمن، به علاوه یک رگبار محدود از خود ایران – مشابه ۱۳-۱۴ ژوئن که ایران دهها موشک بالستیک شلیک کرد که اکثر آنها رهگیری شدند – پاسخ دهد. (منبع: موسسه مطالعات جنگ سایبری و خرابکاری)
حملات به زیرساختها و اهداف نرم اسرائیل در خارج از کشور؛ اسرائیل به اقدامات مخفیانه در داخل ایران (خرابکاری/انفجار) ادامه میدهد.(الجزیره).
بازارها جهش میکنند، سپس دوباره ارزیابی میکنند. قیمت نفت به دلیل ریسک افزایش مییابد؛ معاملهگران احتمال بسته شدن تنگه هرمز و حق بیمه را دوباره قیمتگذاری میکنند. در ماه ژوئن، قیمتها برای مدت کوتاهی افزایش یافت و تحلیلگران آشکارا در مورد سناریوهای ۱۰۰ دلاری بحث کردند. (رویترز)
۱-۴ هفته
تشدید مدیریتشده، نه جنگ تمامعیار. حملات ژوئن رهبری نظامی/هستهای ایران را تضعیف کرد؛ گزینههای تهران محدود است. البته به نفع انتقامجویی است که نشان از عزم راسخ دارد، اما حکومت ایران از جنگی که بعید است در آن پیروز شود، جلوگیری میکند. کشورهای خلیج فارس برای کاهش تنش فشار میآورند. (رویترز)
تنگه هرمز و کشتیرانی: تهدیدها و آزار و اذیتها محتمل است، اما بسته شدن کامل هنوز بعید است (به ایران نیز آسیب میرساند). در ماه ژوئن/ژوئیه، دادههای جریان و حمل و نقل نفت، انعطافپذیری و تنها یک نوسان قیمت ها را نشان دادند. (شورای امور جهانی خاورمیانه، یورونیوز، (CSIS)
ریسک زیرساختهای انرژی: اسرائیل دفعه قبل از زیرساختهای صادراتی ایران اجتناب کرد. اگر اهداف به پالایشگاهها/بنادر گسترش یابد، تأثیر بازار افزایش مییابد و چین به طور نامتناسبی از کاهش عرضه ایران آسیب میبیند.
(OSW Ośrodek Studiów Wschodnich)
جبهههای لبنان/سوریه: حزبالله ممکن است آتش را تشدید کند اما از تعهد الزامآور به جنگ کامل خودداری میکند، مگر اینکه تلفات غیرنظامیان یا چهرههای برجسته ایرانی دوباره مورد اصابت قرار گیرند. (استنتاج بر اساس الگوهای ژوئن.)
1-6 ماه
سیاست داخلی ایران: یک حمله مهم دیگر میتواند هاله سپاه پاسداران را بیشتر تضعیف کند و به اختلافات داخلی نخبگان دامن بزند – یا برعکس، تندروها و سرکوبها را تقویت کند. برخی از صداهای اصلاحطلب در حال حاضر از کاهش غنیسازی برای کاهش فشار صحبت میکنند. حمله دوم میتواند این بحث را تقویت کند یا آن را از بین ببرد، بسته به انسجام رژیم. (گاردین، تایمز)
مسیر هستهای: دو مسیر محتمل: (الف) تقویت هستهای تحت کنترل سپاه پاسداران، یا (ب) یک مکث تاکتیکی برای لغو تحریمها در صورت تشدید فشار اقتصادی. تحلیلگران در ماه ژوئن، پس از حملات، هر دو احتمال را مطرح کردند.
(بروکینگز)
واکنش بینالمللی: تحریمهای بیشتر بر شبکهها و افراد سپاه پاسداران در کشورهای متحد؛ آخرین اقدام استرالیا این روند را برجسته میکند. (گاردین)
بزرگترین عوامل نوسان. تعیین هدف: اگر اسرائیل دوباره به فرماندهان/دانشمندان ارشد یا گرههای فرماندهی حمله کند (همانطور که در ماه ژوئن گزارش شد)، انتظار تلافی شدیدتر اما همچنان محدود را داشته باشید. گسترش به تأسیسات صادرات نفت، خطرات جهانی را افزایش میدهد. (آسوشیتدپرس)
OSW Ośrodek Studiów Wschodnich
تلفات غیرنظامیان در هر دو طرف: تلفات بالا میتواند به سرعت دامنه درگیری را گسترش دهد. (خطر عمومی، مطابق با پویایی ژوئن.) (رویترز)
وضعیت ایالات متحده و شورای همکاری خلیج فارس: حمایت قابل توجه دفاع هوایی ایالات متحده (مانند ماه ژوئن) و میانجیگری شورای همکاری خلیج فارس تمایل به مهار تشدید تنش دارند. (موسسه مطالعات جنگ)
نکته آخر
یک «حمله دوم» احتمالاً تلافی کوتاه و شدید و افزایش ریسک موقت را به همراه خواهد داشت – با این حال مهار هنوز گزینه اصلی است. سناریوی نامتعارفی که واقعاً منطقه را تغییر شکل میدهد، سناریویی است که در آن زیرساختهای صادراتی ایران یا ترافیک تنگه هرمز مورد اصابت قرار گرفته یا مسدود شود؛ در صورت عدم وجود چنین سناریویی، بازارها و بازیگران منطقهای ظرفیت شگفتانگیزی برای جذب ضربات اسرائیل و ایران و در عین حال جلوگیری از جنگ کامل نشان دادهاند. (شورای امور جهانی خاورمیانه )، ( CSIS)
مطالعه بیشتر در مورد حملات و تأثیرات ژوئن ۲۰۲۵
(رویترز)
حملات اسرائیل، رهبری ایران را به گوشهای رانده است
(۱۳ ژوئن ۲۰۲۵)
(خبرگزاری آسوشیتدپرس)
اسرائیل به سایتهای هستهای ایران حمله میکند و ژنرالهای ارشد را میکُشد. …
۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ – رویترز)
حمله اسرائیل همه نگاهها را به هرمز و نفت ۱۰۰ دلاری معطوف کرد
۱۳ ژوئن ۲۰۲۵
(OSW Ośrodek Studiów Wschodnich)
حملات اسرائیل به ایران – تأثیر بر بازارهای نفت و گاز
۱۶ ژوئن ۲۰۲۵
(موسسه مطالعات جنگ)
حملات اسرائیل به ایران، ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵، ساعت ۲ بعد از ظهر به وقت شرق آمریکا
(بروکینگز)
اسرائیل به ایران حمله میکند. بعد چه اتفاقی میافتد؟
۱۶ ژوئن ۲۰۲۵
CSIS
منازعه ایران: چهار درس آموخته شده برای بازار نفت
(شورای خاورمیانه در امور جهانی)
تأثیر اقتصادی جنگ اسرائیل و ایران بر خلیج فارس
(یورونیوز)
بحران اسرائیل و ایران: تنگه هرمز چقدر برای نفت حیاتی است
…
شما گفتید:
در آن صورت واکنش مردم ایران به حمله دوم اسرائیل چه خواهد بود؟ در مبارزه علیه نظام جمهوری اسلامی جسورتر خواهند شد یا از آن قاطعانه تر دفاع خواهند کرد؟
ChatGPT گفت:
سوال بسیار خوبی است – زیرا اینجا جایی است که ژئوپلیتیک با روانشناسی اجتماعی تلاقی میکند. واکنش مردم ایران یکسان نخواهد بود.
- اثر تجمع دور پرچم ملی (کوتاهمدت، دستاوردی برای رژیم). ابتدا ناسیونالیسم شروع میشود. حمله خارجی تقریباً همیشه باعث واکنش دفاعی میشود، حتی در میان کسانی که از رژیم متنفرند. بسیاری این حمله را توهینی به حاکمیت ایران، نه فقط جمهوری اسلامی، تفسیر میکنند. انتظار پیروزیهای تبلیغاتی کوتاهمدت رژیم را داشته باشید: رسانههای دولتی اسرائیل را به عنوان «دشمن وجودی» معرفی میکنند و مخالفان را به تبانی با صهیونیستها و غرب متهم میکنند. سابقه تاریخی: پس از حمله عراق در سال ۱۹۸۰، حتی گروههای ضد روحانیت نیز در ابتدا به تلاشهای جنگی پیوستند. در حملات ژوئن ۲۰۲۵، گفتمان آنلاین در داخل ایران افزایش احساسات ضد اسرائیلی را حتی در میان اصلاحطلبان نشان داد – اگرچه پس از حدود ۱۰ تا ۱۴ روز فروکش کرد. ۲. سرخوردگیِ میانمدت از رژیم هنگامی که درد اقتصادی، ناامنی و ناتوانی رژیم در بازدارندگی یا دفاع آغاز میشود، همبستگی ملی از بین میرود. اگر حمله دوم بدون ایجاد جنگ تمام عیار، چهرههای کلیدی سپاه پاسداران را از بین ببرد یا به داراییهای حیاتی ضربه بزند، میتواند این تصور را تقویت کند که رژیم آسیبپذیر و بیکفایت است. رصد رسانههای اجتماعی پس از حملات ژوئن، میمهایی را نشان داد که سپاه پاسداران را به خاطر «پنهان شدن در پناهگاهها» مسخره میکردند و میپرسیدند که چرا ایرانیان عادی رنج میبرند، در حالی که نخبگان فرار میکنند. نتیجه احتمالی: نارضایتیها قویتر میشوند، به خصوص اگر تورم یا کمبود سوخت پس از تشدید اوضاع ایجاد شود. ۳. شکاف نسلی. ایرانیان جوان و معترض (نسل مهسا) کمتر احتمال دارد که به طور دائم از رژیم حمایت کنند. آنها هم حکومت دینی و هم نظامیگری را به عنوان مدلهای شکست خورده میبینند. برای آنها، حمله اسرائیل ممکن است به عنوان جنگی بین دو قدرتی تلقی شود که به هر دوی آنها بیاعتماد هستند، نه یک آرمان میهنپرستانه. محافظهکاران مسنتر یا کهنه سربازان جنگ، حتی اگر از فساد متنفر باشند، بیشتر به دفاع از «میهن» روی میآورند.
شما گفتید:
آیا این حمله در کوتاه مدت و میان مدت رژیم را جسورتر میکند یا ضعیف تر؟
ChatGPT گفت:
در کوتاهمدت: بله، رژیم از یک جهش ملیگرایانه سود میبرد – حمله دوم تقریباً مطمئناً اعتراضات بزرگ را برای چند هفته یا چند ماه به تأخیر میاندازد. بلندمدت: اگر این حملات، چهرهها یا سیستمهای کلیدی سپاه پاسداران را فلج کند و ایران نتواند به طور مؤثر پاسخ دهد، هاله کنترل رژیم از بین میرود. این امر، همراه با تحریمها و فشار اقتصادی، میتواند مشروعیتزدایی را به ویژه در میان طبقه متوسط شهری تسریع کند. متغیر حیاتی: تلفات غیرنظامیان. اگر تلفات بالا باشد، حتی ایرانیان ضد رژیم نیز ممکن است علیه اسرائیل سختگیری کنند و مخالفتهای داخلی را به تعویق بیندازند.
نتیجه، در اصل: ابتدا مشتی خشمگین در هوا، سپس جوششی طولانی و آرام به خاطر ناتوانی رژیم در محافظت از ملت.
دستهها:گذار از نظام اسلامی
ای ایران، ای مرز پر گُهر…
دوراهی های پیش روی ایرانِ امروز
سؤال بعدی از «چت جی پی تی» در بارۀ شاهزاده و اپوزیسیون ایران
شاهزاده رضا پهلوی، تنها گزینۀ عملی امروز؟
نظر یا سؤال شما