بيدارى گم گشته: عصر طلائى آسياى ميانه از فتح اعراب تا تيمور لنگ. اثر س. فردريك استار، انتشارات دانشگاه پرينستون. چاپ سال 2013. اين كتاب بخصوص براى ايرانيان كه اكثرا یا از آسياى ميانه كاملا بيخبرند و يا با تكبر مضحکی خود را فراتر از كوشش به درك اين منطقه ميپندارند فوق العاده لازم و مفيد است. البته به انگليسى، با اين اميد كه كسى در ايران پيدا شود و کتاب را ترجمه کند و انتشاراتی که حاضر به چاپ آن باشد.

بین سال های 900 تا 1200 میلادی، یعنی برای حد اقل 300 سال خراسان و آسیای میانه مرکز علم، صنعت، شعر و ادبیات، فلسفه جهان بود. دوره محمد خوارزمی، ابن سینا، ابو ريحان بيرونى، ابو نصر محمد فارابى،زکریای رازی، محمد البخارى، فريد الدين عطار، عمر خیام، احمد یسوی، فردوسی، نظام الملک… دوره ای که باوجود تبدلات دائم و التهابات سیاسی، فرهنگ و هنر، علم و فلسقه و علوم شرعی شکوفائی بی نظیری کرده و از آنجا به ما بقی ایران و خاورمیانه و آناطولی، به سرتاسر خلافت عباسی گسترش یافته است. دوره سامانيان، غزنویان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان…  دوره ابتدا علم و دانش و معماری و فلسفه و سپس بازگشت به خود، به نفس، انزوا و ریاضت برای درک خداوند و وحدت با پروردگار: دوره تصوف آسیای میانه، چیزی که بخصوص مناسب حال و روحیه ایرانیان نو مسلمان و قبایل ترک زبان نیمه مسلمان و نو مسلمان بود و بعد به بقیه دنیای اسلام پخش شد… سرزمین و دوره امتزاج ایران و توران… مرحله ای تاریخی که اگر ندانید نه ایران را میدانید و توران را، نه ترک و نه دهقان را.

تا اینکه قومى براى این طرف آسياى مركزى نه چندان آشنا و برای ایرانیان بسیار نا آشنا، مغولها ، چون توفانى مهيب سررسيدند و همه چيز و همه جا محكوم به خرابى و فنا شد…

دسته‌ها:رنگارنگ

برچسب‌ها:فردریک استار, آسیای مرکزی, خوارزم