هزار سال پیش فرهنگ نویس ترک قراخانی محمود کاشغری مناسبات طولانی مدت ایرانیان و ترکان را با این ضرب المثل ترکی قدیمی خلاصه کرده بود: «تات سیز تورک بولماس، باش سیز بؤرک بولماس»، یعنی «ترک بدون تات نباشد ( نمیتواند… به خواندن ادامه دهید ›
اقوام و قبایل
سلجوقیان، اُغوزها و مغول ها
اواخر هزاره اول میلادی، یعنی هزار سال پیش… حکومت سامانیان فروپاشیده، در ماوراءالنهر و آن سوی سیردریا حکومت قراخانیان جایگزین سامانیان شده و در ولایات شرقی ایران از جمله خراسان دولت غزنویان بر سر کار آمده بود. در این سرزمین… به خواندن ادامه دهید ›
از ایران و ترکان و از تازیان
اسلام عربی-ایرانی امکان دارد تعبیر «اسلام عربی-ایرانی» درست مانند تعبیر «اسلام ایرانی-ترکی» که در صفحات بعدی این نوشته به آن خواهیم پرداخت، با شگفتی یا اعتراض بعضی ها روبرو گردد. این چیزی طبیعی است. میتوان گفت که اصول اعتقادی دین… به خواندن ادامه دهید ›
اویغورها و خزرها
اویغورها در اوایل اسلام شکی نیست که تاثیر سُغدیان ایرانی زبان بر ترک های نخستین به مراتب بیشتر از چین در همسایگی آنان بوده است. مثلا نظام های نوشتاری ترکی باستان که نمونه های آن در اقصی نقاط آسیای میانه… به خواندن ادامه دهید ›
200 سال پیش از میلاد تا 200 میلادی
بستر تاریخی تقریبا پنج هزار سال پیش، جامعه مشترک گویشوران زبان های آغازین هند و اروپایی که احتمالا دردشت های اوراسیای غربی می زیستند، به دلایل ناروشنی پراکنده شد و گروه های مختلف این جامعه به سرزمین های مجاور پخش… به خواندن ادامه دهید ›
زبان و سرزمین مادها
در ابتدا تکرار چکیده کوتاهی از آنچه که می دانیم، دور از فایده نیست. زبان های باستانی ایران که تا سیصد، چهار صد سال پیش از میلاد به کار می رفتند، به دو گروه تقسیم می شوند. گروه نخست عبارت… به خواندن ادامه دهید ›
چگونه ترک ها ایرانی و ایرانیان ترک شدند؟
در کتاب «ریگ آمو» تحولات فاصله زمانی سال های 650 تا 1250 م. یعنی تا دوره حمله مغول را بررسی کردیم. یک مشخصه مهم این دوره در آن بود که پس از سامانیان، سلاطین و امیران اصالتا ترک (دیرتر مغول… به خواندن ادامه دهید ›
قبیله گرایی در تاریخ ایران
A Design by Abol Bahadori سرنوشت اولاما خان (اولامه خان)، یکی از سران ایل «تکه لو» ی ترکمن در زمان کشاکش صفوی و عثمانی بسیار آموزنده و عبرت آمیز است. طایفه اولاما خان هنگام کوچ و اسکان ایلات و قبایل… به خواندن ادامه دهید ›
دهقان و ترك و تازی
عباس جوادی – در آمریکا وقتی کسی میگوید «من آمریکائی هستم»، اصلش میتواند به سرخ پوستان بومی آمریکا وصل باشد، یا از ایرلند و انگلستان باشد، یا سیاه پوست و یا چینی باشد. اما همه آنها آمریکائی هستند و خود… به خواندن ادامه دهید ›
نقش کوچ اعراب به ایران پس از اسلام
حمله اعراب مسلمان به ایران و در هم شکستن امپراتوری ساسانی میان سال های 633 و 651 میلادی، حاکمیت نظامی، سیاسی و مالی خلافت عربی بر ایران را برقرار نمود. به طور همزمان، دین نو یعنی اسلام و زبان عربی… به خواندن ادامه دهید ›
سه تحول بزرگ قومی در تاریخ ایران
عیلام تاریخی (منبع: ویکی پدیا) 2700 سال پیش از میلاد عیلامیان (ایلامیان) در جنوب غرب ایران کنونی اولین تمدن و دیرتر اولین پادشاهی بزرگ در سرزمین ایران کنونی را تاسیس نمودند. در دیگر مناطق ایران کنونی و تاریخی نیز گروه… به خواندن ادامه دهید ›
دو افشار یزدی، محمود و ایرج افشار
بوی جوی موليان آيد همی / ياد يار مهربانآيد همی ريگ آموی و درشتی های آن/ زير پايم پرنيانآيد همی آب جيحون با همه پهناوری/ خنك مارا تا ميان آيد همی ای بخارا، شاد باش ودير زی/ شاه سويت ميهمان… به خواندن ادامه دهید ›
ایران باستان و ایران معاصر، پرشیا و ایران
ایران باستان، ایران ۲۶۰۰ سال پیش، ایران ماد و هخامنشی و اشکانی و ساسانی نه تنها از نگاه زبان، بلکه از نظر قومیت و تبار نیز بیشتر از امروز ایرانی، یعنی هند و اروپایی، یعنی هند وایرانی، یعنی آریایی بود،… به خواندن ادامه دهید ›
عوامل هویت قومی
قومی متفکرند اندر ره دین قومی به گمان فتاده در راه یقین ترسم روزی بانگ برآید ز کمین کای بی خبران، راه نه آن است و نه این -عمر خیام نیشابوری عباس جوادی – «قوم» یعنی چه؟ در ابتدا، برای نمونه،… به خواندن ادامه دهید ›
ایران و توران
«توران» به کجا گفته می شود؟ ظاهرا پاسخ این پرسش وابسته به شخص مخاطب آن است، چرا که کلید این پاسخ، نه در تاریخ مکتوب و مُدوَن، بلکه در اساطیر و افسانه ها و شاید هم در جایی بین تاریخ… به خواندن ادامه دهید ›
فرق های ترکی آذری و ترکیه
بی شک در دوره سلجوقیان تا حتی اواخر صفوی فرق چندانی بین این دو گونه ترکی نبود. اما حالا هست. حالا حتی بنظر من میان ترکی جمهوری آذربایجان و آذربایجان ما هم فرق هست. البته نه به درجه فرقی که… به خواندن ادامه دهید ›
فاروق سومر: تاریخ ترک زبان شدن آذربایجان
مقدمه عباس جوادی مرحوم پروفسور فاروق سومر یکی از استادان ما در «دانشکده زبان، تاریخ و جغرافیا» در آنکارا بود، یکی از معتبرترین استادان دانشکده هم بود و در عین حال شهرتی بعنوان «ملیتچی» و «تُرک گرا» داشت. تخصص او… به خواندن ادامه دهید ›
ترک بدون تات نباشد
یک مثل ترکی میگوید: «باش سیز بورک اولماز، تات سیز تورک اولماز» یعنی: سر بی کلاه و ترک بدون تات نمی تواند باشد (تات=ایرانی، فارسی زبان). این، بزبان مردم، احتمالا گویای آن است که ایرانیان از ایام باستان پیوسته با… به خواندن ادامه دهید ›
زبان، قوم، هویت و ملت
عباس جوادی – تعریف تعابیری مانند قوم، ملت و یا هویت بسیار مهم است، چرا که همۀ این تعابیر طرز نگاه ما به جامعه و انتظارات و برخورد های ما را معین میکنند. این تعابیر در فرهنگ های مختلف و… به خواندن ادامه دهید ›
ریشه یابی کُردها و زبان آنها
شاید ولادیمیر مینورسکی، شرقشناس معروف روسی (۱۸۷۷-۱۹۶۶) از اولین کسانی است که ریشههای مردم شناختی کردها را از نگاه تاریخی و حتی تا حدی زبانشناسی در میان گذاشت و در چاپ نخست «دایره المعارف اسلامی» از سال ۱۹۲۷ زیر عنوان… به خواندن ادامه دهید ›
زبان، شاخص نژاد نیست
عباس جوادی – بعضی غلط های بزرگ اما رایج و جا افتاده هستند که اولا غلطند و ثانیا مرتبا تکرار می شوند. آن روز با یکی از اساتید دانشگاه ترکیه که انسانی بسیار شریف و داناست و به تاریخ و… به خواندن ادامه دهید ›
دهقان و ترك و تازی
عباس جوادی – در آمریکا وقتی کسی میگوید «من آمریکائی هستم»، اصلش میتواند به سرخ پوستان بومی آمریکا وصل باشد، یا از ایرلند و انگلستان باشد، یا سیاه پوست و یا چینی باشد. اما همه آنها آمریکائی هستند و خود… به خواندن ادامه دهید ›
قبیله گرائی در تاریخ ایران
عباس جوادی – سرنوشت اولاما خان (اولامه خان)، يکي از سران ایل «تکه لو» ی ترکمن در زمان کشاکش صفوي و عثماني بسيار آموزنده و عبرت آميز است. طايفه اولاما خان هنگام کوچ و سکونت ایلات و قبايل ترکمن از… به خواندن ادامه دهید ›
ریشه های نزاع شیعه و سنی بین صفوی و عثمانى
عباس جوادی – پانصد و اندی سال پیش بین دو امپراتوری بزرگ شرق مسلمان، ایران صفوی و دولت عثمانی جنگ سردی در گرفته بود که هیچ چیز از جنگ سرد قرن بیستم بین بلوک غرب کاپیتالیستی و بلوک شرق کمونیستی کم نداشت. این رویاروئی،… به خواندن ادامه دهید ›
اولین آریائی ها، اولین ترک ها
اجداد باستانی ایرانیان و ترک ها اقلا سه تا چهار هزار سال پیش، کم و بیش از یک منطقه: اوراسیای غربی، یعنی منطقه ای از کوهستان های آلتای در سیبری جنوبی و مغولستان کنونی تا شمال شرق و شمال دریای… به خواندن ادامه دهید ›
ترک ها در صحنه
وقتی از آمدن ترکان به صحنه تاریخ منطقه ما صحبت میکنیم نباید سوء تفاهم پیش آید. البته ریشه هر قوم و زبان بمراتب قدیمیتر ازچیزی هست که در کتابهای تاریخ بطور مستند در باره آن قوم و زبان آنها قید… به خواندن ادامه دهید ›
چند درس از جنگ چالدران
عباس جوادی – وقتي در تابستان سال 920 هجری (1514 ميلادي) 40 هزار نفر از قيزيل باشان ارتش ايران به رهبري شاه اسماعيل اول صفوي در دشت چالدران (چالديران) واقع در شمال استان آذربايجان غربي با 100 هزار نفر از… به خواندن ادامه دهید ›
سلجوقیان: دولتی ترکی و ایرانی
عباس جوادی – پروفسور خلیل اینالجیک (اینالجیق)، برجسته ترین تاریخ شناس ترکیه میگوید « بعد از استیلای ایران توسط سلجوقیان، بوروکراسی ایرانی بود، سرباز و ارتش ترک بود. یعنی بعد از سال 1040 ایرانی ها اداره سیاسی و نظامی را از… به خواندن ادامه دهید ›
افشارها، آئینه ملت ایران
عباس جوادی – یک لحظه فکر کنید که در ایران در باره چند شخص و خانواده شنیده و خوانده اید که نام خانوادگیشان افشار، بیات، قاجار، بهارلو، جهانشاهلو، شاملو، قاسملو، قشقائی، دوللو، مقدم، بیگدلی، آینالو و یا قره چورلو باشد؟… به خواندن ادامه دهید ›
تعابیر ترک و ترکمن در تاریخ
عباس جوادی – در ترکیه کنونی وقتی «ترکمن» (1) و یا «یؤروک» (2) yörük گفته میشود منظور کسانی است که در روستا ها، بیشتر در مناطق کوهستانی شرق، جنوب، جنوب شرق و جنوب غرب آناتولی (آناطولی)، مثلا در روستا های… به خواندن ادامه دهید ›
لشکر و دولت در دوره آق قویونلو
عباس جوادی – در دستم یک سند فوق العاده جالب و مهم تاریخی دارم که چند بار آن را خوانده ام. اسمش «عرض نامه»، یعنی شرح سان ارتش سلطان اوزون حسن آق قویونلو است که احتمالا در سال ۸۸۱ هجری… به خواندن ادامه دهید ›
تُرک ها – نژاد یا زبان؟
«… از جنگل های سیبری آمدند. جسور، پراکنده، باهنر و هنوز در آغاز راهشان بودند. ابتدا به فلات ها، آنگاه به داخل چین و بالاخره مثل سیلی بی انتها به غرب روی نهادند و در همه جا پهن شدند…» ژان… به خواندن ادامه دهید ›
زبان هون ها
هون ها مجموعه ویا اتحادیه قبایلی بودند که بین قرن های یکم و هفتم میلادی به مدت 600 سال از شرق به غرب، از آسیای میانه تا شمال قفقاز و اروپا در حرکت بودند. آنها با کوچ، هجوم، قتل و… به خواندن ادامه دهید ›
ترکی و فارسی از یک ریشه اند؟
ترکی، فارسی، انگلیسی، فرانسه، روسی، آلمانی، ارمنی، گرجی، هندی و یا صد ها زبان و لهجه دیگر میلیارد ها انسان که امروزه در حوزه گسترده «اوراسیا» زندگی میکنند همه و همه از یک ریشه اند؟ از یک زبان مشترک که… به خواندن ادامه دهید ›
مسلمان ارمنی، ترک آسوری
چند درصد ترک ها اصلشان آسوری، یونانی، و یا ارمنی است؟ بر عكس، چند درصد ارمنى ها و يا كُرد ها اصلشان ترك است؟ این موضوع در ده بیست سال اخیر در شرایط محیط باز تر ترکیه که برای بحث و… به خواندن ادامه دهید ›
کتاب«ترک زبانان»
عباس جوادی – Doğan Kuban, Ergun Çağatay: Türkçe Konuşanlar, İstanbul 2007 دوغان کوبان و ارگون چاغاتای: ترک زبانان، استانبول 2007. اين كتاب را حتما به كسانى كه ميخواهند اطلاعات كلى در باره ملل و اقوام ترك زبان دنيا داشته باشند… به خواندن ادامه دهید ›
ترک و فارس و آذری
عباس جوادی – همانطور كه يك عده بند كرده اند كه آذربايجانى هاى ترك زبان ترك نيستند بلكه آذرى اند، يك عده هم چسبيده اند كه نخير، ما آذرى و يا آذربايجانى نيستيم بلكه فقط و فقط ترك هستيم. هركس… به خواندن ادامه دهید ›
نفوذ و گسترش ترکی در آناتولی
عباس جوادی – در آناتولی (آناطولی) یعنی بخش آسیائی ترکیه امروز نیز همانند ایران، زبان و ادبیات ترکی اساسا هزار سال پیش همراه با کوچ و اسکان ترکمنان اوغوز (غز) در زمان دولت سلجوقیان نفوذ کرده گسترش یافته است. بعد… به خواندن ادامه دهید ›
تُرکان ١٠٠٠ سال پیش و حالا
عباس جوادی – ابتدا میخواهم در اینجا مطلبی از ادبیات فارسی ایران نقل کنم: در ترکان و اصحاب ایشان الیأجوج و المأجوج: قوم ترکان که به ولایتی متوجه شوند. القحط: نتیجهٔ ایشان. المصادرات و القسمات: سوقات ایشان. التالان: صنعت ایشان…. به خواندن ادامه دهید ›
شما باید داخل شوید برای نوشتن دیدگاه.